Sự cố lật tàu Vịnh Xanh 58 cách đây một tuần đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về những khoảng trống trong quá trình chuyển đổi số tại Việt Nam. Mặc dù chỉ cách bờ biển 3 km và cách cảng Tuần Châu 1 km, con tàu chở 49 người đã gặp phải giông lốc bất ngờ và bị lật giữa biển mà không có hệ thống giám sát nào phát hiện ra trong khoảng 2 giờ đồng hồ. Sự chậm trễ này được coi là một “lỗ hổng chết người” trong thời đại mà mọi chuyển động của con người đều có thể được giám sát qua GPS, cảm biến, trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn…
Trong thời đại số, việc giám sát thời gian thực đối với tất cả tàu du lịch là điều bắt buộc. Tuy nhiên, vụ việc lần này không chỉ đơn thuần là một tai nạn hàng hải, mà còn lộ ra những khoảng trống lớn, thiếu tính toàn diện trong việc ứng dụng công nghệ vào thực tế vận hành đời sống ở nhiều lĩnh vực. Chuyển đổi số và công nghệ chỉ có ý nghĩa khi chúng có thể chạm đến những tình huống khẩn cấp nhất, khốc liệt nhất, nơi con người không còn đơn độc.
Các địa phương, trong đó có Quảng Ninh, và các bộ, ngành liên quan cần nhanh chóng số hóa các tình huống khẩn cấp. Tất cả tàu ra khơi phải được trang bị thiết bị định vị và truyền dữ liệu thời gian thực. Hệ thống Trung tâm Điều hành (IOC) phải tích hợp AI để phát hiện các lộ trình bất thường. Khi một tàu không về đúng giờ, phải có cảnh báo. Khi mất tín hiệu, phải có quy trình truy vết nhanh để xác định vùng tìm kiếm. Và khi có mưa bão, phải có radar thời tiết – tín hiệu số gửi đến từng tàu, từng thuyền viên.
Sự sống không chỉ trông chờ vào wifi mạnh và “may rủi” trong kỷ nguyên chuyển đổi số. Chuyển đổi số không chỉ dừng lại ở việc lắp đặt hệ thống camera nhận diện khuôn mặt trong thành phố, mà còn cần một hệ thống giám sát các tàu du lịch, radar cảnh báo thời tiết, cảnh báo khi lịch trình bất thường. Chuyển đổi số không chỉ cần vẽ bản đồ đẹp – mà còn cần ứng cứu người đúng lúc, trong những tình huống nguy cấp.
Như vậy, việc ứng dụng công nghệ vào thực tế vận hành đời sống ở nhiều lĩnh vực cần được đẩy mạnh. Chúng ta cần có những giải pháp toàn diện để giám sát và ứng phó với các tình huống khẩn cấp, đảm bảo an toàn cho tính mạng và tài sản của con người. Chỉ khi chuyển đổi số thực sự được triển khai hiệu quả, chúng ta mới có thể ngăn chặn những tai nạn đáng tiếc như vụ lật tàu Vịnh Xanh 58 xảy ra.
