Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng vừa đề xuất rằng cần thiết phải xóa bỏ quy định về “trần lương” trong các đơn vị công lập, đặc biệt là trong lĩnh vực giáo dục đại học và nghiên cứu khoa học. Điều này sẽ giúp thu hút và giữ chân những trí thức Việt Nam đang sống và làm việc ở nước ngoài quay về đóng góp cho sự phát triển của đất nước.
Đề xuất này được bà Hằng đưa ra tại Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ VI, diễn ra vào sáng ngày 19/7 tại Hà Nội. Theo bà Hằng, để tạo ra sự đột phá trong lĩnh vực khoa học, giáo dục và chuyển đổi số, Việt Nam cần có cơ chế tuyển dụng và đãi ngộ mới, linh hoạt và cạnh tranh, không bị gò bó bởi các quy định về ngạch, bậc, hệ số. Các đơn vị công lập, đặc biệt là trường đại học và viện nghiên cứu, cần tạo ra môi trường làm việc lành mạnh, cạnh tranh công bằng dựa trên năng lực và đóng góp của từng cá nhân.
Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng cũng kiến nghị rằng cần khuyến khích và không phân biệt giữa khu vực công và tư, vì cả hai đều đóng góp cho sự phát triển chung của đất nước. Nhiều trí thức Việt Nam tại nước ngoài muốn đóng góp cho đất nước nhưng gặp khó khăn do thiếu cơ sở vật chất và phòng thí nghiệm hiện đại. Do đó, cần có các chính sách hỗ trợ để giúp họ có thể thực hiện được mong muốn của mình.
Hoàn thiện khung pháp lý cũng là một vấn đề quan trọng được Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng đề cập. Bà kiến nghị cần hoàn thiện các quy định liên quan đến quốc tịch, trong đó có Luật Quốc tịch Việt Nam sửa đổi. Luật này đã mang lại những thay đổi tích cực, cho phép người Việt Nam ở nước ngoài giữ hoặc phục hồi quốc tịch Việt Nam mà không vi phạm pháp luật của nước sở tại. Quy trình đăng ký quốc tịch hiện nay đã được đơn giản hóa, chỉ cần nộp hồ sơ tại đại sứ quán, sau đó chuyển trực tiếp đến Bộ Tư pháp với thời hạn xử lý rõ ràng.
Đặc biệt, các thế hệ thứ hai, thứ ba sinh ra ở nước ngoài cũng được quyền lựa chọn quốc tịch Việt Nam. Với quốc tịch Việt Nam, trí thức Việt kiều sẽ được hưởng đầy đủ quyền lợi như công dân trong nước, bao gồm quyền sở hữu nhà đất và kinh doanh bất động sản, xóa bỏ những rào cản trước đây như phải nhờ người khác đứng tên.
Về vấn đề lương và đãi ngộ, ông Nguyễn Khắc Lịch, cục trưởng Cục Công nghiệp công nghệ thông tin, khẳng định trong Luật Công nghiệp công nghệ số sẽ có chính sách thu hút nhân tài, với mức lương cạnh tranh sòng phẳng với các nước trên thế giới. Điều này nhằm thu hút nhân tài công nghệ số làm việc ở Việt Nam.
Lương cao theo mức thế giới sẽ giúp Việt Nam có thể thu hút được những nhân tài tốt nhất trong lĩnh vực công nghệ thông tin và công nghệ số. Đây là một trong những yếu tố quan trọng để giúp Việt Nam phát triển nhanh chóng và mạnh mẽ trong lĩnh vực này.
Tóm lại, để thu hút và giữ chân trí thức Việt Nam ở nước ngoài, cần có các chính sách hỗ trợ và đãi ngộ tốt hơn. Xóa bỏ quy định về “trần lương” trong các đơn vị công lập, hoàn thiện khung pháp lý và có các chính sách thu hút nhân tài là những bước đi quan trọng để giúp Việt Nam phát triển mạnh mẽ trong tương lai.
