Những vụ tai nạn máy bay gây thương vong trong năm 2025 đã làm dấy lên lo ngại về sự an toàn của việc di chuyển bằng máy bay. Mặc dù các chuyên gia hàng không liên tục khẳng định rằng tỷ lệ tử vong khi di chuyển bằng máy bay là cực thấp, nhiều hành khách vẫn tỏ ra thận trọng. Mới đây, vào ngày 12/6, một chiếc Boeing 787 Dreamliner của Air India đã gặp nạn chỉ 30 giây sau khi cất cánh từ Ahmedabad, Ấn Độ, khiến 242 người trên máy bay và 19 người dưới mặt đất thiệt mạng.

Sự cố này đã làm dấy lên lo ngại về sự an toàn của máy bay Boeing 787, khiến một số hành khách tuyên bố sẽ tránh sử dụng loại máy bay này và sẵn sàng trả thêm tiền để bay với các hãng khác. Tuy nhiên, các chuyên gia hàng không và cơ quan quản lý vẫn khẳng định rằng việc di chuyển bằng máy bay là một trong những hình thức di chuyển an toàn nhất.

Theo dữ liệu từ Tổ chức Lưu trữ Tai nạn Máy bay ở Geneva, đã có 54 vụ tai nạn xảy ra trong nửa đầu năm 2025, giảm so với 70 vụ trong cùng kỳ năm ngoái. Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA) cũng cho biết tỷ lệ tai nạn toàn cầu năm 2024 là 1,13 trên một triệu chuyến bay, thấp hơn mức trung bình 5 năm là 1,25.

Các chuyên gia cũng cho rằng sự phổ biến của mạng xã hội đã làm gia tăng nhận thức và sự chú ý về an toàn máy bay, nhưng cũng nhấn mạnh rằng các vụ tai nạn máy bay vẫn là những trường hợp ngoại lệ thống kê trong một ngành vận hành hơn 100.000 chuyến bay mỗi ngày trên toàn cầu. Marco Chan, cựu phi công và giảng viên hàng không tại Đại học Buckinghamshire New, Anh, cho biết: ‘Để dễ hình dung, trung bình một người phải bay mỗi ngày trong hơn 15.000 năm để gặp một vụ tai nạn chết người’.

Mặc dù một số hãng hàng không như Air India và Delta Air Lines đã báo cáo lượng đặt chỗ giảm sau các vụ tai nạn, nhưng bức tranh toàn cầu vẫn lạc quan hơn. IATA báo cáo vào tháng 5 rằng nhu cầu hành khách toàn cầu tăng 5% so với cùng kỳ năm ngoái. Các chuyên gia hàng không cũng cho rằng các vụ tai nạn nổi bật có thể khiến hành khách bất an, nhưng hiếm khi dẫn đến thay đổi hành vi lâu dài.

Cơ quan chức năng đang tiến hành cuộc điều tra về hồ sơ bệnh án của phi công sau vụ tai nạn hàng không nghiêm trọng liên quan đến chuyến bay 171 của hãng hàng không Air India. Sự cố này đã đặt ra những lo ngại về tình trạng sức khỏe tâm thần của cơ trưởng máy bay vào thời điểm xảy ra thảm kịch. Cơ trưởng Sumeet Sabharwal, một phi công có kinh nghiệm với hơn 15.000 giờ bay, là người điều khiển chiếc Boeing 787 Dreamliner khi nó lao xuống một khu dân cư tại Ahmedabad, khiến 242 người thiệt mạng. Chỉ có một hành khách sống sót sau tai nạn.

Theo báo cáo sơ bộ do giới chức Ấn Độ công bố, công tắc điều khiển luồng nhiên liệu tới cả hai động cơ của máy bay đã bị tắt ngay sau khi cất cánh, dẫn đến việc động cơ ngừng hoạt động và máy bay mất kiểm soát. Cục Điều tra Tai nạn Máy bay Ấn Độ (AAIB) cho biết trong đoạn ghi âm buồng lái, một phi công đã hỏi người còn lại tại sao lại cắt nhiên liệu, và người kia khẳng định mình không thực hiện hành động đó.

Báo cáo sơ bộ cũng cho biết đơn xin nghỉ phép của Cơ trưởng Sabharwal với lý do trầm cảm sau cái chết của mẹ đã làm dấy lên câu hỏi liệu các biện pháp đánh giá và bảo vệ sức khỏe tâm thần cho phi công hiện nay có thực sự đầy đủ và hiệu quả hay không. Tổng Giám đốc điều hành Air India cảnh báo rằng cuộc điều tra vẫn đang được tiến hành, đồng thời nhấn mạnh trong một cuộc họp nội bộ với nhân viên rằng việc vội vàng đưa ra bất kỳ kết luận nào vào thời điểm này là thiếu thận trọng.

Các chuyên gia cho biết các sự cố do lỗi con người từ lâu đã thường xuyên xảy ra trong ngành hàng không, và các vấn đề liên quan đến sức khỏe tâm thần cũng là một yếu tố không thể bỏ qua. Nhiều chuyên gia trong ngành cũng cảnh báo rằng hiện nay các biện pháp hỗ trợ tâm lý dành cho phi công và các nhân sự khác trong ngành hàng không vẫn còn rất hạn chế.

Những vụ tai nạn thảm khốc do phi công tự sát đã thôi thúc các chuyên gia nghiên cứu về sức khỏe tâm thần của phi công. Một số vụ tai nạn, như vụ việc của hãng Germanwings năm 2015 và vụ mất tích của máy bay MH370, đã dấy lên nhiều giả thuyết về sức khỏe tâm thần của phi công.

Lỗ hổng trong hệ thống đánh giá sức khỏe tâm thần phi công cũng là một vấn đề được quan tâm. Các chuyên gia cho biết rằng các yêu cầu khắt khe về sức khỏe tâm thần có thể khiến nhiều phi công cố tình che giấu thông tin sức khỏe hoặc tránh kiểm tra sức khỏe tâm thần vì sợ bị sa thải.

Để giảm thiểu nguy cơ phi công có ý định tự tử chiếm quyền điều khiển máy bay, một số biện pháp đã được đề xuất, như thay đổi thiết kế cửa buồng lái. Tuy nhiên, các nhà chức trách thì phản đối việc thay đổi thiết kế cửa buồng lái, lý giải rằng hệ thống khóa tinh vi hiện nay nhằm ngăn chặn các vụ không tặc xâm nhập buồng lái và cướp máy bay.

Các chuyên gia trong ngành hàng không cho biết cần nhiều hơn nữa các biện pháp khuyến khích phi công và những nhân sự hàng không khác chủ động lên tiếng về sức khỏe tâm thần. Hiệp hội Hàng không Hoàng gia (RAeS) đã công bố một báo cáo làm rõ những thách thức mà các vấn đề sức khỏe tâm thần cùng với sự thiếu hụt hỗ trợ đang đặt ra cho ngành hàng không toàn cầu.