Cảnh báo về các cuộc gọi lừa đảo ngày càng tinh vi

Thời gian gần đây, các cơ quan chức năng liên tục phát cảnh báo về các cuộc gọi giả danh ngân hàng, công an, điện lực… để chiếm đoạt tiền của người dân. Các cuộc gọi lừa đảo này ngày càng tinh vi, với nhiều điểm chung đáng chú ý, khiến nạn nhân dễ rơi vào bẫy nếu thiếu cảnh giác.

Thủ đoạn lừa đảo phổ biến: Giả danh nhân viên ngân hàng

Một trong những thủ đoạn lừa đảo phổ biến nhất hiện nay là giả danh nhân viên ngân hàng để ‘nâng điểm tín dụng’ hoặc ‘nâng hạn mức thẻ tín dụng’. Đối tượng gọi điện cho khách hàng với những lời lẽ đầy tính thuyết phục, thông báo rằng ‘tài khoản của bạn gặp sự cố’ hoặc ‘bạn được nâng hạn mức thẻ tín dụng’, tạo cảm giác cấp bách khiến nạn nhân mất cảnh giác. Sau đó, chúng yêu cầu người nghe cung cấp hàng loạt thông tin bảo mật như mã OTP, mật khẩu Internet Banking, số thẻ, hình ảnh căn cước công dân, thậm chí hướng dẫn cài đặt ứng dụng mạo danh ngân hàng để dễ dàng chiếm quyền kiểm soát tài khoản.

Chuyên gia khuyến cáo: Tuyệt đối cảnh giác

Các chuyên gia khuyến cáo, các ngân hàng không bao giờ yêu cầu khách hàng cung cấp OTP, mật khẩu hoặc cài đặt ứng dụng ngoài hệ thống chính thức. Do đó, mỗi người cần tuyệt đối cảnh giác, không làm theo bất kỳ yêu cầu nào từ số điện thoại lạ và nên xác minh thông tin qua tổng đài chính thức trước khi thực hiện bất kỳ giao dịch nào.

Thủ đoạn lừa đảo khác: Giả danh công an

Một thủ đoạn khác là giả danh công an để hù dọa dính án. Các đối tượng thường gọi điện cho nạn nhân, tự xưng là cán bộ điều tra của cơ quan công an, với giọng điệu nghiêm trọng, thông báo rằng người nghe có liên quan đến một vụ án lớn như ‘rửa tiền’, ‘buôn ma túy’ hoặc ‘lừa đảo chiếm đoạt tài sản’. Chúng liên tục nhấn mạnh hậu quả pháp lý nặng nề, thậm chí dọa sẽ khởi tố, bắt giam nếu không hợp tác. Trong trạng thái hoảng loạn, nhiều người đã làm theo yêu cầu của kẻ gian, chuyển tiền vào tài khoản ‘ký quỹ bảo lãnh’ hoặc ‘đóng phí điều tra’ để chứng minh vô tội.

Cơ quan công an khẳng định: Không yêu cầu chuyển tiền

Cơ quan công an khẳng định không bao giờ làm việc hay yêu cầu chuyển tiền qua điện thoại, đồng thời khuyến cáo người dân tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân, không chuyển tiền theo bất kỳ yêu cầu nào từ số lạ và phải liên hệ ngay với đường dây nóng chính thức hoặc đến trụ sở công an gần nhất khi nhận cuộc gọi đáng ngờ.

Chiêu trò giả danh nhân viên điện lực

Ngoài ra, chiêu trò giả danh nhân viên điện lực để đòi tiền điện cũng đang trở thành ‘cái bẫy’ mới mà nhiều người vô tình mắc phải. Kẻ gian thường gọi điện với giọng điệu khẩn cấp, thông báo rằng ‘bạn còn nợ tiền điện, cần thanh toán ngay để tránh bị cắt điện’, đánh vào tâm lý lo lắng của người dùng, đặc biệt là hộ gia đình và doanh nghiệp.

Nguyên tắc quan trọng để không trở thành nạn nhân

Để không trở thành nạn nhân của những cuộc gọi lừa đảo tinh vi, chuyên gia khuyến cáo người dân cần thực hiện một số nguyên tắc quan trọng. Trước hết, hãy luôn cảnh giác khi nhận cuộc gọi từ số lạ, đặc biệt là những số có dấu ‘+’ hoặc ’00’ ở đầu, vì đây thường là số quốc tế có nguy cơ phát sinh cước phí cao hoặc liên quan đến các chiêu trò lừa đảo. Tuyệt đối không cung cấp bất kỳ thông tin nhạy cảm nào như mã OTP, mật khẩu ngân hàng, số thẻ hay hình ảnh căn cước công dân qua điện thoại.

Người dân cũng cần tránh tải và cài đặt ứng dụng từ các liên kết lạ mà đối tượng cung cấp. Khi nhận cuộc gọi đáng ngờ, hãy nhanh chóng xác minh bằng cách tra cứu số điện thoại trên Google hoặc liên hệ trực tiếp với tổng đài chính thức của ngân hàng, điện lực để kiểm tra thông tin.

Kết luận: Bình tĩnh – Xác minh – Tuyệt đối không chuyển tiền

Trong bối cảnh tội phạm công nghệ ngày càng tinh vi, điều quan trọng nhất là luôn giữ bình tĩnh, không vội vàng thực hiện bất kỳ yêu cầu nào qua điện thoại khi chưa xác minh rõ ràng. Hãy nhớ nguyên tắc: Bình tĩnh – Xác minh – Tuyệt đối không chuyển tiền khi chưa chắc chắn. Đồng thời, đừng quên chia sẻ thông tin cảnh báo cho người thân, đặc biệt là người cao tuổi hoặc ít tiếp xúc công nghệ, để cùng nhau nâng cao cảnh giác và phòng ngừa rủi ro.

Cẩm nang An ninh mạng tháng 7/2025 của Hiệp hội An ninh mạng quốc gia (NCA) vừa được phát hành, cung cấp những kỹ năng cơ bản để học sinh tự bảo vệ mình trên mạng. Điều đặc biệt của cẩm nang này là nó được thực hiện bởi một nhóm 4 học sinh lớp 6 với sự hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo (AI).

Các số trước của cẩm nang an ninh mạng đã thu hút hơn 130.000 lượt tham gia của người dùng trên cả nước. Cẩm nang tháng 7/2025 là một ấn phẩm đặc biệt, được chính các bạn học sinh lớp 6 thực hiện dưới sự hướng dẫn của các chuyên gia đến từ Hiệp hội An ninh mạng quốc gia.

Nhóm học sinh đã nghiên cứu và lựa chọn 5 tình huống phổ biến nhất mà học sinh thường gặp, bao gồm chia sẻ thông tin cá nhân trên mạng xã hội, nhận được hướng dẫn truy cập link để ‘hack game, nhận quà’, nhận được video từ tài khoản không rõ danh tính, nhận được cuộc gọi thông báo trúng thưởng, yêu cầu cung cấp thông tin, và bị chê bai, nói xấu trên mạng xã hội.

Qua các tình huống này, các chuyên gia của Hiệp hội An ninh mạng quốc gia đã phân tích và hướng dẫn các em tìm ra hướng giải quyết tốt nhất để tự bảo vệ mình. Toàn bộ phần nội dung, hình ảnh, âm thanh, biên tập, chỉnh sửa của Cẩm nang An ninh mạng tháng 7 đều được thực hiện bởi các em học sinh, với sự hỗ trợ của AI.

Nhóm học sinh cho biết đã mất khoảng 2 tuần để lên ý tưởng cho cẩm nang và chỉnh sửa lại theo góp ý của chuyên gia Hiệp hội An ninh mạng quốc gia. Cẩm nang không chỉ truyền tải kỹ năng an ninh mạng an toàn cho học sinh trên môi trường mạng, mà còn là dịp để cha mẹ, thầy cô hiểu hơn về các tình huống mà các em có thể gặp phải.

Mục tiêu của Chương trình ‘Bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng giai đoạn 2021-2025’ là trang bị kiến thức, kỹ năng số cho trẻ em theo từng độ tuổi để biết tự bảo vệ mình và biết cách tương tác an toàn trên môi trường mạng. Cẩm nang An ninh mạng tháng 7/2025 là một trong những nỗ lực để đạt được mục tiêu này.

Trong thời đại chuyển đổi số hiện nay, việc sử dụng internet đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Tuy nhiên, đi cùng với những lợi ích của công nghệ là những rủi ro an ninh mạng mà mỗi người dùng internet cần phải đối mặt. Thông tin và dữ liệu đã trở thành tài sản quý giá, và mỗi công dân số cần trang bị kỹ năng phòng vệ cơ bản để bảo vệ mình và góp phần giữ vững an ninh mạng quốc gia.

Mạng xã hội, nơi chứa đựng nhiều thông tin cá nhân, đang trở thành mảnh đất nguy hiểm nếu người dùng không có kỹ năng bảo vệ thông tin cá nhân. Để tránh những rủi ro không đáng có, người dùng cần lưu ý không chia sẻ thông tin cá nhân nhạy cảm trên mạng xã hội. Đồng thời, việc đặt mật khẩu mạnh và bật xác thực hai yếu tố là những bước quan trọng để bảo vệ tài khoản của mình. Ngoài ra, người dùng cần cẩn thận khi tải xuống các tập tin từ nguồn không rõ gốc, để tránh nguy cơ nhiễm malware.

Không gian mạng hiện nay dễ bị thao túng bởi tin giả và các luận điệu sai trái. Vì vậy, công dân số cần có kỹ năng kiểm chứng thông tin trước khi chia sẻ. Việc lan truyền thông tin chưa được xác thực có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến cá nhân, cộng đồng và xã hội. Do đó, việc nâng cao kỹ năng đánh giá và kiểm chứng thông tin là vô cùng quan trọng.

Người dùng cần hiểu rõ về quyền riêng tư và trách nhiệm pháp lý khi sử dụng mạng. Thực tế, mọi hành vi sử dụng mạng đều để lại dấu vết và có thể bị xử lý nếu vi phạm pháp luật. Những hành vi như tung tin sai sự thật, xâm phạm danh dự người khác, hay chia sẻ nội dung độc hại có thể dẫn đến truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc xử phạt hành chính. Vì vậy, cần học cách sử dụng mạng một cách có trách nhiệm và tuân thủ pháp luật để đảm bảo an toàn cho bản thân và cộng đồng.

Để tự vệ trong không gian mạng, công dân số cần trang bị kiến thức và các công cụ công nghệ cần thiết. Cài đặt phần mềm diệt virus và thường xuyên cập nhật hệ điều hành là những bước cơ bản để bảo vệ thiết bị của mình. Kiểm tra quyền truy cập của các ứng dụng và không cấp quyền cho phần mềm không rõ nguồn gốc là cách để hạn chế những rủi ro tiềm ẩn. Theo dõi các cảnh báo an ninh mạng từ cơ quan chức năng cũng là điều cần thiết để chủ động ứng phó với các mối đe dọa.

Trong xã hội số, mỗi người dân đều đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái an ninh mạng quốc gia. Trang bị kỹ năng phòng vệ trên không gian mạng không chỉ giúp bảo vệ bản thân mà còn thể hiện trách nhiệm với cộng đồng và đất nước. Một công dân số an toàn chính là nền tảng cho một quốc gia số vững mạnh. Cùng nhau nâng cao nhận thức và kỹ năng an ninh mạng, chúng ta có thể xây dựng một môi trường internet an toàn và đáng tin cậy cho tất cả mọi người.