Ủy ban châu Âu đã gần đây giới thiệu một bộ quy tắc thực hành về trí tuệ nhân tạo (AI), hướng tới các mô hình AI mạnh mẽ. Mục đích chính là hỗ trợ các nhà cung cấp tuân thủ Đạo luật AI, dự kiến có hiệu lực từ ngày 2/8. Bộ quy tắc tập trung vào các vấn đề quan trọng bao gồm minh bạch, bản quyền, an toàn và bảo mật.

Những gã khổng lồ công nghệ như Amazon, Google, Microsoft và IBM, cùng các nhà cung cấp AI khác như Open AI, Mistral AI của Pháp và công ty khởi nghiệp Aleph Alpha của Đức đã cam kết tham gia bộ quy tắc này. Tuy nhiên, Meta đã từ chối tham gia, cho rằng bộ quy tắc có thể hạn chế sự đổi mới và châu Âu đang đi sai hướng về phát triển AI. Mặc dù vậy, Meta vẫn phải tuân thủ các nghĩa vụ theo Đạo luật AI.

Google cũng bày tỏ lo ngại về các quy định AI của châu Âu liên quan đến đổi mới. Ông Kent Walker, Chủ tịch phụ trách các vấn đề toàn cầu của Alphabet, cho biết mặc dù bộ quy tắc cuối cùng đã tiến gần hơn đến việc hỗ trợ các mục tiêu kinh tế và đổi mới của châu Âu, nhưng công ty vẫn lo ngại rằng Đạo luật và bộ quy tắc này có thể làm chậm quá trình phát triển AI ở châu Âu.

Trước đó, Ủy ban châu Âu yêu cầu các nhà cung cấp có mô hình GPAI trên thị trường phải ký kết trước ngày 1/8. Từ ngày 2/8, 27 quốc gia thành viên EU sẽ chỉ định các cơ quan giám sát quốc gia để đảm bảo các doanh nghiệp trong nước tuân thủ Đạo luật AI. Mức phạt đối với các trường hợp vi phạm có thể lên tới 15 triệu euro hoặc 3% doanh thu hàng năm của công ty.

Các mạng xã hội và nền tảng trực tuyến đang tăng cường các biện pháp kiểm soát và thanh lọc sản phẩm thông tin cũng như hình ảnh do trí tuệ nhân tạo (AI) tạo ra. Mục tiêu chính của những nỗ lực này là bảo vệ người dùng khỏi những lừa đảo trực tuyến và thông tin sai lệch. Các đại diện từ các nhà mạng và hãng công nghệ đều đồng thuận rằng đã đến lúc cần nhận rõ giá trị của thông tin xác thực do con người tạo ra và sự khác biệt với sản phẩm giả lập từ AI.

Sự phát triển nhanh chóng của AI trong thời gian gần đây đã tạo ra nguy cơ nhầm lẫn giữa thông tin thật và giả, vi phạm bản quyền sáng tạo, và tạo ra môi trường nguy hiểm cho người dùng. Lực lượng an ninh mạng châu Âu đã chỉ ra rằng sản phẩm thông tin từ AI lan truyền trên mạng đã tạo ra nhầm lẫn ở người dùng, đặc biệt là thế hệ trẻ. Các dạng thông tin như làm bài tập, soạn dữ liệu số, tổng hợp thông tin theo cú pháp, lệnh tìm kiếm đang được sử dụng nhiều hơn, biến công cụ AI thành thông minh hơn. Tuy nhiên, hệ lụy là người dùng có thể tin tưởng tuyệt đối vào tính chân thật của dữ liệu và sử dụng một cách máy móc, gây ra nhầm lẫn và sai lệch.

Một số nhà nghiên cứu đã thử dùng AI vào việc chẩn đoán bệnh tật, sử dụng phác đồ y tế, chọn mua thuốc và thu được kết quả tổng hợp thông tin đáng tin cậy. Tuy nhiên, nếu không có sự tham vấn và kiểm chứng lại từ người có chuyên môn, sẽ có nhiều người nhầm lẫn và gặp nguy hiểm. Các trường hợp khác đã thử nghiệm so sánh dữ liệu thông tin chính trị, lịch sử xã hội với công cụ AI và phát hiện ra sai sót nghiêm trọng khi dữ liệu được lắp ghép lại tùy tiện. Nhiều thông tin do AI đưa ra khi có yêu cầu đã sai lệch so với thực tế nhưng trình bày khéo léo và trôi chảy, dễ đánh lừa người dùng.

Điều này dễ dẫn đến nghi ngờ của người dùng AI khi tiếp cận vấn đề thời sự, xã hội và kiểm chứng lịch sử. Tất cả cho thấy dữ liệu tổng hợp là nguồn khai thác chính của AI, nhưng không phải dữ liệu nào cũng chính xác. Nếu có công cụ AI được nhiều nhóm người dùng cố tình đưa dữ liệu sai lệch, tương tác nhiều lần, sẽ tích hợp thông tin không chính xác và gây hệ lụy.

Các tổ chức nghiên cứu, ứng dụng đã kiến nghị mạng xã hội, môi trường chia sẻ thông tin, công nghệ phải kiểm tra sản phẩm từ AI. Trường học, viện nghiên cứu, thư viện số, nhà xuất bản đã vào cuộc ngăn chặn nhầm lẫn học thuật, đánh lừa thông tin tác quyền, giả mạo tác phẩm và sáng chế. Trên không gian mạng, chiêu trò giả lập thông tin, câu view của người dùng có chủ đích, sử dụng AI tạo dữ liệu giả lập không chính xác đang là đối tượng phải thanh lọc.

Cảnh báo của cơ quan an ninh mạng về nguy cơ người dùng bị lừa đảo, tấn công mạng, gây nhầm lẫn thông tin và hiểu sai sự việc khi sử dụng dữ liệu, sản phẩm do AI tạo ra. Cơ quan chức năng đã cảnh báo người dùng mạng xã hội thận trọng, tỉnh táo trước dữ liệu mơ hồ, nhất là có dấu hiệu do công cụ AI soạn. Hầu hết dữ liệu từ AI đều có tính chất hài hước, hình ảnh gần gũi, đẹp mắt, dễ thu hút người dùng quan tâm và tác động thông tin, cảm xúc người dùng.

Theo cơ quan chức năng, thanh lọc thông tin tạo ra từ AI, bảo đảm giúp người dùng tránh bị nguy hại, nhầm lẫn, lừa đảo trực tuyến là cần thiết và cần sự hợp tác của đa số người dùng. Để nâng cao nhận thức và đảm bảo an toàn thông tin, người dùng cần trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết khi sử dụng các sản phẩm từ AI cũng như trên môi trường mạng.