Các vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) tại Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều thách thức mới trong lĩnh vực an ninh phi truyền thống. Biến đổi khí hậu, dịch bệnh, di cư tự do, buôn bán người, tội phạm và khủng bố là một số trong những vấn đề cấp bách đòi hỏi sự quan tâm đặc biệt. Những thách thức này không chỉ gây ảnh hưởng trực tiếp đến an ninh của các vùng DTTS mà còn tác động tiêu cực đến tiến trình phát triển bền vững của cả nước.

Đặc biệt, biến đổi khí hậu đang gây ra những tác động nghiêm trọng đến đời sống của người dân ở các vùng DTTS. Tình trạng thời tiết cực đoan, hạn hán kéo dài và lũ lụt bất thường không chỉ ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp mà còn đe dọa đến nguồn nước sinh hoạt và môi trường sống của họ. Bên cạnh đó, dịch bệnh, mặc dù đã được kiểm soát phần lớn, vẫn có tiềm năng bùng phát trở lại và gây ra những hậu quả nặng nề, đặc biệt là trong những khu vực có điều kiện y tế hạn chế.

Di cư tự do cũng là một vấn đề cần được quan tâm. Nhiều người dân từ các vùng DTTS di cư đến các khu vực đô thị để tìm kiếm cơ hội việc làm và cuộc sống tốt hơn. Tuy nhiên, điều này cũng dẫn đến việc họ phải đối mặt với nhiều rủi ro như nguy cơ bị bóc lột, buôn bán người và rơi vào tình trạng nghèo đói, thiếu thốn cơ bản. Tình trạng di cư tự do cũng đặt ra những thách thức cho các khu vực tiếp nhận về mặt hạ tầng và dịch vụ công cộng.

Không thể không nhắc đến vấn đề tội phạm và khủng bố. Các vùng DTTS có thể trở thành mục tiêu của các nhóm tội phạm và khủng bố do đặc điểm địa lý, kinh tế – xã hội và sự hạn chế về cơ sở hạ tầng. Điều này đe dọa đến an ninh và sự ổn định của các vùng này, làm suy yếu niềm tin của người dân vào các cơ quan chức năng.

Để giải quyết những thách thức trên, việc xây dựng và thực hiện các chính sách đồng bộ, toàn diện và phù hợp với đặc thù của từng vùng là vô cùng quan trọng. Các chính sách này cần tập trung vào việc tăng cường cơ sở hạ tầng, nâng cao chất lượng dịch vụ công cộng, đặc biệt là trong lĩnh vực y tế và giáo dục. Việc phát triển kinh tế – xã hội bền vững, đảm bảo an sinh xã hội và nâng cao đời sống của người dân ở các vùng DTTS là chìa khóa để đối phó với các thách thức an ninh phi truyền thống.

Vai trò của sự tham gia và hỗ trợ từ cộng đồng cũng không thể thiếu. Việc tăng cường mối quan hệ giữa các cơ quan chức năng và người dân địa phương là rất quan trọng trong việc phòng chống tội phạm và khủng bố. Cung cấp thông tin chính xác và hỗ trợ kịp thời cho người dân sẽ giúp nâng cao hiệu quả của các chính sách và chương trình phát triển.

Tóm lại, việc giải quyết các thách thức an ninh phi truyền thống ở các vùng DTTS đòi hỏi một cách tiếp cận toàn diện và phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền, cơ quan chức năng và cộng đồng địa phương. Chỉ thông qua sự nỗ lực và hợp tác của tất cả các bên liên quan, chúng ta mới có thể xây dựng một tương lai an toàn và bền vững cho các vùng DTTS, góp phần vào sự phát triển tổng thể của đất nước.

Những hiện tượng thiên nhiên hiếm hoi và kỳ lạ gần đây đã thu hút sự quan tâm của toàn cầu. Từ những tia sét đỏ với hình dạng kỳ dị như trong phim khoa học viễn tưởng, hiện tượng ‘biển sữa’, đến sự tẩy trắng đồng loạt của san hô – tất cả đều là những cảnh tượng gây kinh ngạc. Tuy nhiên, đằng sau những hình ảnh tuyệt đẹp này ẩn chứa những lo ngại về biến đổi khí hậu và tác động tiêu cực đến môi trường.

Sét đỏ, một hiện tượng hiếm gặp, đã được ghi nhận tại dãy Himalaya vào năm 2022. Mặc dù sét đỏ xảy ra ở tầng khí quyển trên, các nhà nghiên cứu cho rằng chúng thường liên quan đến các biến đổi về thời tiết, và có thể là dấu hiệu của những thay đổi thời tiết cực đoan. Nghiên cứu về hiện tượng này không chỉ giúp giải mã những bí ẩn tồn tại mà còn góp phần hiểu rõ hơn về cách các cơn bão ngày càng trở nên phức tạp và khó dự đoán.

Burcu Kosar, nhà vật lý khí quyển tại NASA, cho rằng sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu do biến đổi khí hậu có thể làm tăng cường độ và tần suất của các cơn giông bão, cũng như dẫn đến hoạt động sét mạnh hơn. Tuy nhiên, vẫn cần thêm thời gian để các nhà khoa học có thể hiểu rõ và giải thích về mối liên hệ giữa sét đỏ với các cơn bão và những hiện tượng xảy ra ngoài vũ trụ.

Một hiện tượng khác cũng thu hút sự chú ý là ‘biển sữa’ – một sự kiện hiếm hoi và bí ẩn khi mặt biển phát sáng đồng đều với ánh sáng xanh lục nhạt như ánh dạ quang. Các nhà nghiên cứu đã biên soạn một cơ sở dữ liệu toàn diện về những sự kiện này, kết hợp với các báo cáo và ghi chép từ các thủy thủ trong suốt 400 năm. Mục đích của dự án này là chuyển các câu chuyện truyền miệng thành bằng chứng khoa học và tìm ra mối liên hệ giữa những vùng biển phát sáng với cách mà hành tinh xanh đang vận hành.

Tuy nhiên, câu hỏi lớn nhất vẫn chưa có lời giải: Liệu hiện tượng ‘biển sữa’ là dấu hiệu của một hệ sinh thái đại dương lành mạnh hay là biểu hiện của sự mất cân bằng sinh học? Câu hỏi này mở ra một hướng nghiên cứu mới về vai trò của vi khuẩn trong hệ sinh thái đại dương.

San hô ở nhiều vùng biển cũng đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng. Theo thông báo vào cuối tháng 4/2025, tình trạng tẩy trắng đã lan rộng đến 84% rạn san hô của đại dương, đây là sự kiện nghiêm trọng nhất từng xảy ra trên quy mô toàn cầu. Đây là lần thứ tư hiện tượng san hô bị tẩy trắng diễn ra trên toàn cầu kể từ năm 1998.

Nguyên nhân được cho là do đại dương ấm lên và chưa biết khi nào sẽ kết thúc. Các nhà khoa học cho rằng cách tốt nhất để bảo vệ các rạn san hô là giải quyết tận gốc nguyên nhân của biến đổi khí hậu, điều này có nghĩa là giảm lượng khí thải của con người, chủ yếu từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch.

Tóm lại, những hiện tượng thiên nhiên kỳ lạ gần đây không chỉ mang đến những cảnh tượng gây kinh ngạc mà còn tiềm ẩn những lo ngại về biến đổi khí hậu và tác động xấu tới môi trường. Để bảo vệ hành tinh xanh, chúng ta cần phải hành động quyết liệt để giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.

Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế vừa tổ chức thành công Hội thảo quốc tế Công nghệ và Quản lý Xanh (IFGTM) lần thứ 15, năm 2025. Sự kiện này đã tập hợp các nhà khoa học, hoạch định chính sách và quản lý từ nhiều quốc gia để thảo luận và chia sẻ các nghiên cứu mới nhất về bảo vệ môi trường và ứng phó biến đổi khí hậu.

Với chủ đề “Các giải pháp quản lý và công nghệ xanh hướng tới phát triển bền vững và phát thải ròng bằng 0”, hội thảo IFGTM 2025 đã trở thành một diễn đàn quan trọng cho các chuyên gia từ nhiều lĩnh vực. Hội thảo được tổ chức thành 1 phiên toàn thể và 3 phiên chuyên đề, với hơn 24 báo cáo khoa học được trình bày. Phiên toàn thể có sự tham gia của các diễn giả mời là các giáo sư hàng đầu từ Nhật Bản, Singapore và Việt Nam.

Bên cạnh đó, hội thảo còn có 27 báo cáo treo (poster), đa số là của các nhà nghiên cứu trẻ và nghiên cứu sinh. Các báo cáo trình bày tại hội thảo tập trung vào các nhóm nội dung như: Các giải pháp công nghệ xanh trong kiểm soát ô nhiễm; Các công cụ và giải pháp tiên tiến cho quản lý tài nguyên và môi trường; Năng lượng và biến đổi khí hậu; Kết nối học thuật – doanh nghiệp – cộng đồng trong tiến trình đạt mục tiêu Net-Zero.

Theo PGS.TS Võ Thanh Tùng, Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế, chủ đề của IFGTM 2025 phản ánh xu hướng toàn cầu về chuyển đổi xanh và nỗ lực đạt đến phát thải ròng khí nhà kính bằng không (Net-Zero). Các báo cáo có chất lượng sẽ trải qua quá trình bình duyệt để công bố trên Kỷ yếu thuộc hệ thống của Nhà xuất bản Trans Tech Publications và trên các tạp chí như: Khoa học Đại học Huế: Khoa học Tự nhiên, Khoa học và Công nghệ Trường Đại học Khoa học.

Trường Đại học Khoa học, Đại học Huế (trực tiếp là Khoa Môi trường) là thành viên tích cực của mạng lưới CGTMR từ những ngày đầu thành lập, đã từng đăng cai tổ chức thành công IFGTM 2015. Đào tạo, nghiên cứu và hợp tác quốc tế về môi trường là một trong các thế mạnh của Trường nhiều năm qua.

IFGTM là diễn đàn khoa học thường niên của Mạng lưới Nghiên cứu Công nghệ và Quản lý Xanh (CGTMR) – mạng lưới bao gồm các đơn vị (Trường, Viện) có đào tạo và nghiên cứu về môi trường trong nước và các đối tác quốc tế. Hiện CGTMR có 17 đơn vị thành viên trong nước và 4 đối tác quốc tế. Kể từ khi hình thành đến nay, đã có 14 hội thảo IFGTM được các đơn vị khắp các miền đất nước đăng cai tổ chức.

Thông tin thêm về hội thảo và các hoạt động liên quan có thể được tìm thấy tại trang web của Nhà xuất bản Trans Tech Publications và trang web của Đại học Huế.

Trong những năm gần đây, tỉnh Đồng Tháp đã và đang tập trung nguồn lực để đầu tư, hoàn thiện hệ thống thủy lợi, phục vụ nhu cầu phát triển sản xuất và đi lại của người dân. Hệ thống công trình thủy lợi trên địa bàn tỉnh đã được đầu tư, nâng cấp, cải tạo tương đối hoàn chỉnh, đáp ứng nhu cầu sản xuất, dân sinh, đi lại và vận chuyển hàng hóa.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Tháp, hệ thống kinh đã được đầu tư, nâng cấp với 5.099 công trình, tổng chiều dài 10.550 km. Hệ thống cống và trạm bơm đã đầu tư được 6.673 công trình. Hệ thống đê (đê biển, đê cửa sông và đê sông), đê bao, bờ bao đã đầu tư được 10.275 km. Hàng năm, tỉnh Đồng Tháp đều phải thực hiện duy tu, sửa chữa, nâng cấp hệ thống công trình thủy lợi để đảm bảo phục vụ sản xuất và dân sinh.

Trong năm 2025, tỉnh cần phải duy tu, sửa chữa và nâng cấp 149 cống bị hư hỏng, xuống cấp. Đến nay, tỉnh cơ bản đã thực hiện hoàn thành. Hệ thống công trình thủy lợi đã phát huy hiệu quả trong việc ngăn lũ, mặn, triều và trữ ngọt phục vụ sản xuất và dân sinh trên địa bàn tỉnh. Hệ thống công trình thủy lợi này cơ bản đảm bảo phục vụ tưới, tiêu cho khoảng 435.825 ha đất sản xuất nông nghiệp, với diện tích gieo trồng 861.922 ha.

Một trong những công trình nổi bật là Dự án Đầu tư xây dựng hệ thống cống ngăn mặn tại đầu các kinh, rạch ra sông Tiền trên đường tỉnh 864 giai đoạn 1, với tổng mức đầu tư hơn 846 tỷ đồng. Dự án bao gồm 6 cống ngăn mặn, đã hoàn thành và đưa vào sử dụng kịp thời đảm bảo ngăn mặn, trữ ngọt trong mùa khô năm 2023 – 2024.

Để nâng cao hiệu quả các công trình thủy lợi, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Tháp cho rằng cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp về kỹ thuật, quản lý và chính sách. Trong đó, cần tăng cường đầu tư và huy động các nguồn lực từ Trung ương, tỉnh, ODA, xã hội hóa để nâng cấp, hiện đại hóa hệ thống công trình thủy lợi.

Nền kinh tế toàn cầu trong nửa đầu năm đã trải qua nhiều biến động và bất ổn, gây ra những khó khăn cho các doanh nghiệp. Mặc dù số liệu từ Cục Thống kê cho thấy kim ngạch xuất khẩu hàng hóa trong 6 tháng đầu năm 2025 đạt 219,83 tỷ USD, tăng 14,4% so với cùng kỳ năm trước, và tăng trưởng GDP đạt mức cao nhất trong 15 năm qua, là 7,52%, nhiều doanh nghiệp vẫn tỏ ra e dè và tiêu cực về前景 kinh doanh trong thời gian tới.

Thông tin trên được chia sẻ tại hội thảo ‘Dự báo kinh tế 6 tháng cuối năm 2025 – Cơ hội và thách thức cho doanh nghiệp’ do Tạp chí Doanh Nhân Sài Gòn và Viện Sáng kiến Việt Nam đồng tổ chức ngày 18/7. Ông Lê Phụng Hào, Chủ tịch Công ty Global AAA Consulting, cho biết trong 10 doanh nghiệp ông quan sát, có đến 6-7 doanh nghiệp có tâm lý e dè và tiêu cực trước bối cảnh kinh doanh hiện nay.

Theo ông Hào, mặc dù con số xuất khẩu 6 tháng đầu năm có tăng, nhưng chủ yếu là do các doanh nghiệp tranh thủ thời điểm chính sách thuế quan của Mỹ chưa có hiệu lực. Hiện nay, mức thuế bình quân khoảng 20%, thậm chí lên đến 40% với hàng hoá trung chuyển. Đây là rào cản lớn cho doanh nghiệp xuất khẩu, đặc biệt là sang Mỹ – thị trường xuất khẩu lớn nhất và đóng góp tỷ trọng cao trong GDP.

Ông Đinh Hồng Kỳ, Chủ tịch HĐQT CTCP Secoin, cũng đồng tình rằng nhiều doanh nghiệp đang dần hụt hơi. Không ít doanh nghiệp đã mất đơn hàng do rào cản thuế quan. Thêm vào đó, chính sách từ Mỹ và xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng khỏi Trung Quốc, châu Á của các nền kinh tế lớn như Mỹ và EU khiến môi trường kinh doanh thêm bất ổn.

Về động lực trong nước là đầu tư công, dù Chính phủ thực hiện nhiều giải pháp quyết liệt, nhưng tiến độ giải ngân vẫn rất chậm. Trong hơn 5 tháng đầu năm, TP.HCM mới giải ngân được hơn 10% vốn đầu tư công. Nhiều dự án hạ tầng giao thông, kênh rạch, trường học, bệnh viện tại TP.HCM vẫn đang gặp vướng mắc pháp lý.

Tuy nhiên, nhìn về 6 tháng còn lại của năm, ông Đinh Hồng Kỳ cho rằng doanh nghiệp sẽ có nhiều cơ hội phát triển khi thị trường trong nước tiếp tục ghi nhận những điểm sáng. Đặc biệt, đầu tư công đang được Chính phủ thúc đẩy mạnh mẽ, trong đó có việc cải thiện hạ tầng, nhất là khu vực phía Nam.

Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp đang từng bước tái cấu trúc mô hình hoạt động, chuyển từ tư duy tuyến tính sang tư duy hệ sinh thái mở, giúp giảm phụ thuộc vào các yếu tố bên ngoài. Các xu hướng như chuyển đổi số và ứng dụng AI cũng mở ra không gian tối ưu trong vận hành, phát triển sản phẩm mới và tiếp cận thị trường theo mô hình mới.

Dù vậy, doanh nghiệp vẫn kỳ vọng có thêm các chính sách hỗ trợ dài hạn từ Chính phủ, đặc biệt là tinh thần vào cuộc quyết liệt, đồng bộ của cả hệ thống chính trị nhằm hiện thực hóa các mục tiêu kinh tế chung.

Nhìn trong một bức tranh tổng thể toàn bộ khu vực doanh nghiệp, bà Trịnh Thị Hương, Phó Cục trưởng Cục Phát triển doanh nghiệp (Bộ Tài chính), vẫn giữ quan điểm tích cực. Theo bà, khi doanh nghiệp đã nhận diện rõ các thách thức thì cũng đồng nghĩa với việc có sự chủ động hơn trong xây dựng kịch bản ứng phó, từ đó giảm rủi ro và nâng cao khả năng nắm bắt cơ hội.

Trong kịch bản tăng trưởng GDP năm 2025 đạt 8,3-8,5% mà Thủ tướng Chính phủ mới đưa ra, khu vực tư nhân được kỳ vọng sẽ trở thành một động lực tăng trưởng mới, bên cạnh các trụ cột truyền thống. Dự kiến trong tổng vốn đầu tư toàn xã hội khoảng 101 tỷ USD cho 6 tháng cuối năm, khu vực tư nhân có thể đóng góp tới 60 tỷ USD, tương đương hơn 50%. Đây là con số rất lớn, phản ánh rõ kỳ vọng vào khu vực doanh nghiệp tư nhân.

Tư tưởng Hồ Chí Minh về quyền con người là một phần quan trọng trong di sản tư tưởng của Người. Được hình thành trên cơ sở kế thừa chủ nghĩa nhân văn trong truyền thống văn hóa của dân tộc Việt Nam, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng này hướng đến giải phóng con người và mang lại hạnh phúc cho nhân dân. Khát vọng lớn nhất của Chủ tịch Hồ Chí Minh là giải phóng con người, mang lại hạnh phúc cho nhân dân, đảm bảo cho nhân dân có cuộc sống tốt đẹp hơn.

Ngay từ khi mới thành lập nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã bày tỏ mong muốn: ‘Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành’. Trong suốt cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của mình, Người đã chứng minh cam kết này. Trước lúc đi xa, Người vẫn nhấn mạnh mong muốn cuối cùng là: ‘Toàn Đảng, toàn dân ta đoàn kết phấn đấu, xây dựng một nước Việt Nam hoà bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh và góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng thế giới’.

Đảng ta đã vận dụng sáng tạo tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong bối cảnh đổi mới, chủ trương kế thừa và phát huy những truyền thống văn hóa tốt đẹp của tất cả các dân tộc trong nước, tiếp thu những tinh hoa văn hóa nhân loại, xây dựng một xã hội dân chủ, văn minh vì lợi ích chân chính và phẩm giá con người; chống tư tưởng, văn hóa phản tiến bộ, trái với những truyền thống tốt đẹp của dân tộc, trái với phương hướng đi lên chủ nghĩa xã hội.

Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) xác định mục tiêu: dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; do nhân dân làm chủ; có nền kinh tế phát triển cao dựa trên lực lượng sản xuất hiện đại và quan hệ sản xuất tiến bộ phù hợp; có nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; con người có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện; con người là trung tâm của chiến lược phát triển, đồng thời là chủ thể phát triển.

Những nỗ lực của Việt Nam trong việc thực hiện các mục tiêu này đã mang lại kết quả tích cực. Kể từ năm 2019, GDP trên đầu người đã tăng 25%, tỷ lệ hộ dân nghèo giảm 1,5% mỗi năm. Mạng lưới y tế dự phòng được tổ chức rộng khắp trên toàn quốc gắn với y tế cơ sở, tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế tăng từ 81,7% năm 2016 lên 95,52% vào năm 2024. Việt Nam còn triển khai nhiều chính sách an sinh, trợ cấp xã hội hướng tới những nhóm yếu thế.

Việt Nam cũng nỗ lực thúc đẩy bình đẳng giới. Theo Báo cáo Khoảng cách giới toàn cầu 2025 của Diễn đàn Kinh tế Thế giới, Việt Nam xếp hạng 74/148 quốc gia, tăng hai bậc so với năm 2024, trong đó các chỉ số về kinh tế và giáo dục cho phụ nữ đều cải thiện tích cực.

Đồng thời, Việt Nam tích cực ứng phó với biến đổi khí hậu, đẩy mạnh phòng chống thiên tai, đầu tư hạ tầng thông tin, bảo đảm quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận và tiếp cận thông tin cho người dân.

Có thể nói, đặt con người ở trung tâm của cải cách và phát triển, Việt Nam đang cho thấy hình ảnh một quốc gia hội nhập bản lĩnh, đóng góp tích cực vào việc kiến tạo chuẩn mực chung về quyền con người trong thời đại mới.