TP.HCM đặt mục tiêu chuyển đổi toàn bộ 400.000 xe máy xăng của tài xế công nghệ và giao hàng sang xe điện vào năm 2029. Đề án này nằm trong kế hoạch kiểm soát khí thải chung của thành phố, nhằm giảm thiểu ô nhiễm không khí và hướng tới phát triển bền vững.

Viện Nghiên cứu và Phát triển TP.HCM (HIDS) đã hoàn thiện dự thảo đề án, đề xuất lộ trình chuyển đổi cụ thể và các chính sách hỗ trợ cho tài xế. Theo đó, đến năm 2029, thành phố sẽ giảm 100% lượng khí thải gây ô nhiễm và khí nhà kính từ nhóm phương tiện này.

Để đạt được mục tiêu này, HIDS đề xuất chia lộ trình chuyển đổi thành 4 giai đoạn. Giai đoạn 1 (từ nay đến tháng 12/2026) sẽ đạt 30% – tương đương khoảng 120.000 xe được chuyển đổi. Giai đoạn 2 (đến tháng 12/2027) đạt 50% – tương đương khoảng 200.000 xe. Tiếp theo là giai đoạn 3 (đến tháng 12/2028) sẽ chuyển đổi khoảng 320.000 xe, đạt 80% và tới tháng 12/2029 là thời điểm kết thúc giai đoạn 4 – hoàn thành chuyển đổi 400.000 phương tiện, đạt 100%.

Thạc sĩ Lê Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Tư vấn Ứng dụng Kinh tế (thuộc HIDS) cho biết, việc chuyển đổi 400.000 xe hai bánh của tài xế công nghệ sang xe điện là bước đi mang tính chiến lược, tác động sâu rộng đến nhiều khía cạnh như nhân lực, chuỗi cung ứng và hạ tầng đô thị. Do đó, cần một hành lang pháp lý rõ ràng, đủ mạnh để đảm bảo trách nhiệm và phối hợp đồng bộ giữa chính quyền, doanh nghiệp vận tải công nghệ, nhà sản xuất cũng như đội ngũ tài xế.

HIDS đề xuất từ tháng 1/2026 bắt đầu áp dụng những chính sách ưu đãi đồng thời ngừng cho phép đăng ký mới phù hiệu (ngừng ký hợp đồng mới) đối với tài xế xe máy xăng có nhu cầu tham gia cung cấp dịch vụ trên các nền tảng gọi xe công nghệ. Các tài xế sử dụng xe xăng đăng ký và được chấp nhận trước thời điểm này vẫn hoạt động bình thường và cần có kế hoạch chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện.

Từ tháng 1/2027, hạn chế xe xăng hoạt động trong giờ cao điểm tại các vùng phát thải thấp được thành phố quy định. Từ tháng 1/2028, siết chặt chính sách kiểm soát khí thải theo quy định. Từ tháng 12/2029 sẽ cấm hoàn toàn xe xăng tham gia cung cấp dịch vụ trên các nền tảng gọi xe công nghệ.

Để triển khai đề án, thành phố sẽ trao quyền cho UBND cấp cơ sở tạm thời mở ‘làn xanh’ chỉ dành cho xe điện nếu tỷ lệ điện hóa giao thông trên địa bàn cao hơn 70% sau mỗi năm báo cáo, hoặc trao quyền cho HĐND cấp cơ sở ban hành nghị quyết phủ xanh giao thông toàn địa bàn nếu tỷ lệ điện hóa giao thông trên địa bàn cao hơn 90% sau mỗi năm báo cáo để tạo thêm áp lực tuân thủ.

Theo tính toán, nếu TP thay thế toàn bộ khoảng 400.000 xe máy xăng của các tài xế bằng xe máy điện, lượng khí CO2 có thể giảm tới 750 tấn trong vòng 5 năm, đồng thời giảm đáng kể NOx và bụi mịn PM2.5, góp phần cải thiện chất lượng không khí đô thị. Một xe điện 2 bánh chỉ tiêu tốn từ 3.000 – 5.000 đồng cho mỗi lần sạc, đủ cung cấp năng lượng di chuyển từ 50 – 80 km, thấp hơn đáng kể so với chi phí xăng dầu.

HIDS đề xuất TP.HCM triển khai đồng loạt nhiều chính sách hỗ trợ thiết thực như: Miễn 100% phí trước bạ, phí đăng ký biển số và thuế giá trị gia tăng cho xe điện 2 bánh do tài xế công nghệ khi mua mới trong suốt giai đoạn triển khai đề án từ tháng 1/2026 đến tháng 12/2029; cung cấp khoản vay hỗ trợ mua xe và pin dự phòng với thời hạn vay linh hoạt từ 24 tháng đến 30 tháng, lãi suất ưu đãi thấp hơn mặt bằng thị trường thông qua các ngân hàng thương mại hợp tác, các tổ chức tín dụng vi mô.

Sau khi đã cân bằng cả chi phí vận hành và chi phí khấu hao của hai loại xe, HIDS tính toán tài xế sẽ tiết kiệm được từ 300.000 đồng – 400.000 đồng hàng tháng nhờ chuyển sang xe điện. Sau một năm, khoản tiết kiệm này có thể lên đến gần 5 triệu. Thêm vào đó, công nghệ pin lithium-ion hiện nay đang phát triển một cách nhanh chóng. Nhờ vậy, dung lượng pin và tuổi thọ pin đang không ngừng được cải thiện. Vì thế, trong tương lai lâu dài, người sử dụng xe nói chung và tài xế công nghệ nói riêng sẽ được hưởng lợi về mặt kinh tế, thậm chí có thể hoàn vốn mua xe điện sau vài năm.

TPHCM đang tích cực triển khai các giải pháp nhằm phát triển giao thông xanh, hướng tới giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Trong một diễn biến gần đây, tại buổi họp báo, Sở Xây dựng TPHCM đã chia sẻ thông tin về các đề án quan trọng liên quan đến lĩnh vực giao thông vận tải xanh.

Theo đó, Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM đang tập trung hoàn thiện một đề án quan trọng, nhắm tới việc chuyển đổi xe máy từ sử dụng xăng sang sử dụng điện cho nhóm tài xế xe ôm công nghệ và giao hàng trên địa bàn thành phố. Đề án này không chỉ tập trung vào việc thay đổi phương tiện, mà còn đề xuất cụ thể các giai đoạn chuyển đổi, các chính sách hỗ trợ cần thiết cho cả tài xế và người dân khi chuyển sang sử dụng xe máy điện.

Đề án dự kiến sẽ trình bày rõ ràng về lộ trình triển khai, cũng như các biện pháp hỗ trợ tài chính hoặc các chính sách khuyến khích khác. Mục tiêu của đề án là không chỉ giảm thiểu ô nhiễm môi trường do khí thải từ xe máy xăng gây ra mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân tại thành phố.

Ngoài ra, các chuyên gia và cơ quan chức năng cũng đang tích cực làm việc để đảm bảo quá trình chuyển đổi diễn ra suôn sẻ và hiệu quả. Các hoạt động này nằm trong chiến lược lớn hơn của thành phố nhằm phát triển giao thông bền vững và góp phần vào mục tiêu bảo vệ môi trường.

Để có thêm thông tin chi tiết về đề án và các hoạt động liên quan, có thể tham khảo thêm các nguồn thông tin từ Sở Xây dựng TPHCM và các kênh thông tin chính thức khác trong thời gian tới.

Chuyển đổi phương tiện giao thông từ xe xăng sang xe điện đang là một chủ trương quan trọng nhằm giảm thiểu ô nhiễm không khí, đặc biệt là từ nguồn phát thải lớn nhất là phương tiện giao thông. Tuy nhiên, việc thực hiện chuyển đổi này sẽ có tác động sâu rộng đến cuộc sống của người dân, đặc biệt là những người sống và làm việc trong khu vực vành đai 1 của Hà Nội.

Theo các nhà quản lý và chuyên gia, ô nhiễm không khí tại Hà Nội chủ yếu đến từ hoạt động của phương tiện giao thông, chiếm khoảng 35% nguồn ô nhiễm. Trong đó, khí thải từ phương tiện giao thông chiếm khoảng 12%, còn bụi phát sinh từ hoạt động giao thông là 23%. Để thực hiện chuyển đổi hiệu quả, các chuyên gia đề xuất cần tiến hành khảo sát đánh giá, hoàn thiện thể chế chính sách, xây dựng cơ sở hạ tầng và xác định tiêu chuẩn khí thải cho xe máy. Quá trình chuyển đổi cần đảm bảo sự an toàn và thuận tiện của người dân.

Hà Nội đã có các kế hoạch cụ thể để triển khai việc chuyển đổi, bao gồm việc khảo sát đánh giá, xác định đối tượng chịu ảnh hưởng, hoàn thiện thể chế chính sách, và xây dựng cơ sở hạ tầng. Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng đề xuất các giải pháp như thúc đẩy mô hình đổi pin, tận dụng hệ thống cây xăng hiện hữu và phối hợp đồng bộ giữa các bộ, ngành trong công tác quy hoạch và phát triển đô thị.

Để đảm bảo sự thành công của việc chuyển đổi, các chuyên gia cho rằng người dân cần hiểu rõ mục tiêu, kế hoạch và cảm nhận được rằng chính sách này là vì lợi ích của họ. Nếu người dân cảm thấy được quan tâm và ủng hộ, họ sẽ tự nguyện thay đổi và tích cực tham gia vào quá trình chuyển đổi.

Hà Nội đang tích cực triển khai các kế hoạch để dẫn đầu trong công tác chuyển đổi, với lợi thế về Luật Thủ đô. Tuy nhiên, việc này cần sự phối hợp và hỗ trợ từ các bên liên quan để đảm bảo sự thành công. Sự tham gia và ủng hộ của người dân, cùng với sự hỗ trợ từ các cấp chính quyền và các tổ chức liên quan, là chìa khóa để Hà Nội có thể đạt được mục tiêu chuyển đổi sang xe điện một cách hiệu quả và bền vững.

Trong quá trình triển khai, Hà Nội cũng cần tham khảo kinh nghiệm từ các thành phố khác trên thế giới, đồng thời đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục để nâng cao nhận thức của người dân về lợi ích của việc chuyển đổi sang xe điện. Bằng cách tập hợp được sự đồng thuận và ủng hộ của xã hội, Hà Nội có thể hiện thực hóa mục tiêu chuyển đổi sang xe điện, góp phần giảm thiểu ô nhiễm không khí và bảo vệ môi trường sống cho người dân.

Việc chuyển đổi sang xe điện không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm không khí mà còn giúp đa dạng hóa nguồn năng lượng, giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch và góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan, Hà Nội có thể trở thành một trong những thành phố đi đầu trong việc triển khai chuyển đổi sang xe điện, mang lại môi trường sống trong lành và bền vững cho người dân.