Ngày 29-7-2025, tại Hà Nội, Tạp chí Kinh tế Việt Nam – VnEconomy – Vietnam Economic Times đã tổ chức thành công diễn đàn “Công nghệ năng lượng trong kỷ nguyên mới”. Sự kiện này đã thu hút hơn 150 đại biểu đến từ các ban, bộ, ngành, viện, trường đại học, hiệp hội và doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực năng lượng.

Diễn đàn diễn ra trong bối cảnh Việt Nam đang đối mặt với những thách thức lớn về an ninh năng lượng. Nhu cầu năng lượng, đặc biệt là điện năng, dự kiến sẽ tiếp tục tăng trưởng ở mức 8-10% mỗi năm trong những năm tới. Điều này nhằm đáp ứng mục tiêu phát triển kinh tế và phấn đấu trở thành quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045.

Tại diễn đàn, ông Tạ Đình Thi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, nhấn mạnh rằng việc chuyển đổi sang năng lượng tái tạo và áp dụng công nghệ hiện đại không còn là lựa chọn mà là “con đường tất yếu”. Điều này xuất phát từ bối cảnh Việt Nam đang đối mặt với nhu cầu năng lượng ngày càng cao để phục vụ cho phát triển kinh tế, đồng thời cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Đồng quan điểm, TSKH Phan Xuân Dũng, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA), đánh giá cao vai trò của khoa học và công nghệ. Ông coi đây là “quốc sách hàng đầu” và “động lực quan trọng nhất” để phát triển kinh tế – xã hội nói chung và trong lĩnh vực năng lượng nói riêng. Để giải quyết những thách thức lớn đến từ nhu cầu tăng trưởng và yêu cầu giảm phát thải, ông Phan Xuân Dũng khẳng định: “Khoa học và công nghệ chính là chìa khóa để giải quyết đồng bộ các thách thức, biến khó khăn thành cơ hội phát triển mới”.

Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách quan trọng trong lĩnh vực này. Nghị quyết số 55-NQ/TW của Bộ Chính trị về định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, cùng với Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch điện VIII), đã đặt ra mục tiêu phát triển mạnh các nguồn năng lượng tái tạo. Cụ thể, Quy hoạch điện VIII đặt mục tiêu tỷ lệ năng lượng tái tạo (không bao gồm thủy điện) phục vụ sản xuất điện đạt khoảng 28-36% vào năm 2030. Định hướng đến năm 2050, tỷ lệ năng lượng tái tạo sẽ lên đến 74-75%. Những mục tiêu này không chỉ thể hiện sự quyết tâm của Việt Nam trong việc chuyển dịch sang năng lượng sạch mà còn góp phần hiện thực hóa cam kết về giảm phát thải carbon của đất nước.

Thâm Quyến, một đặc khu kinh tế nổi bật của tỉnh Quảng Đông, đang nổi lên như một biểu tượng của làn sóng đô thị hóa công nghệ cao tại Trung Quốc. Với hàng loạt đột phá công nghệ trong lĩnh vực đô thị thông minh, thành phố này đã trở thành một “phòng thí nghiệm” cho các mô hình đô thị tương lai, nơi các dịch vụ thông minh đã tích sâu vào đời sống thường nhật của người dân.

Một trong những đột phá đáng chú ý gần đây là việc Thâm Quyến chuẩn bị khai trương cửa hàng robot 6S đầu tiên trên thế giới vào cuối tháng 7 này. Cửa hàng này sẽ cung cấp các dịch vụ bán, bảo trì và nâng cấp robot, hứa hẹn tạo ra bước ngoặt trong thị trường dịch vụ robot toàn cầu. Không dừng lại ở đó, Thâm Quyến cũng đang xúc tiến xây dựng khu phố và nhà hát với những trải nghiệm hoàn toàn do robot phục vụ. Du khách có thể trải nghiệm mát-xa bằng robot, châm cứu robot, nếm món bánh kẹp truyền thống kiểu Trung Quốc do robot làm, thưởng thức BBQ do robot phục vụ, thậm chí cả hiệu thuốc vận hành bằng robot.

Những đột phá này đã giúp Thâm Quyến vượt qua 429 thành phố từ 64 quốc gia và vùng lãnh thổ để giành giải thưởng Thành phố thông minh Thế giới 2024 tại Hội nghị Thế giới về thành phố thông minh (SCEWC) tổ chức ở Barcelona, Tây Ban Nha vào tháng 11/2024. Thâm Quyến đã chứng minh năng lực đổi mới toàn diện ở nhiều lĩnh vực như công nghệ, giao thông, năng lượng, môi trường, quản trị, kinh tế, hạ tầng và mức sống người dân.

Hệ thống quản trị thành phố thông qua nền tảng ‘digital twin’ (đô thị song sinh số) là một trong những điểm nổi bật của thành phố. Tính đến cuối năm 2024, Thâm Quyến đã xây dựng kho dữ liệu số gồm 10.000 mô hình thông tin công trình (BIM) của các công trình quan trọng, chia làm 3 phân mục chính và 25 tiểu mục quản trị, với hơn 4.000 dịch vụ dữ liệu. Ứng dụng này đã tạo nên 200 kịch bản điều hành đô thị thực tế.

Thâm Quyến đang hướng tới xây dựng “thành phố ba trụ cột”: chính quyền điện tử, kinh tế số và công dân số, mô hình mà chính quyền địa phương đặt mục tiêu hoàn thành vào năm 2025 để trở thành thành phố thông minh mẫu mực toàn cầu.

Không chỉ riêng Thâm Quyến, hàng loạt thành phố khác trên khắp Trung Quốc đang chạy đua số hóa đô thị nhằm tối ưu quản trị và nâng cao chất lượng sống cho người dân. Tuy nhiên, việc triển khai rộng rãi các công nghệ đô thị thông minh vẫn đối mặt với không ít thách thức.

Thâm Quyến đang thử nghiệm mô hình “City in the Cloud” (Thành phố trên nền tảng đám mây), một hệ sinh thái quản trị hoàn toàn số hóa, nơi dữ liệu từ giáo dục, y tế, giao thông đến thủ tục hành chính đều được kết nối và xử lý tập trung trên nền tảng điện toán đám mây. Hội nghị Thế giới về thành phố thông minh và các dự án tương tự đang mở ra những cơ hội mới cho sự phát triển của đô thị thông minh trên toàn thế giới.