Thâm Quyến, một đặc khu kinh tế nổi bật của tỉnh Quảng Đông, đang nổi lên như một biểu tượng của làn sóng đô thị hóa công nghệ cao tại Trung Quốc. Với hàng loạt đột phá công nghệ trong lĩnh vực đô thị thông minh, thành phố này đã trở thành một “phòng thí nghiệm” cho các mô hình đô thị tương lai, nơi các dịch vụ thông minh đã tích sâu vào đời sống thường nhật của người dân.

Một trong những đột phá đáng chú ý gần đây là việc Thâm Quyến chuẩn bị khai trương cửa hàng robot 6S đầu tiên trên thế giới vào cuối tháng 7 này. Cửa hàng này sẽ cung cấp các dịch vụ bán, bảo trì và nâng cấp robot, hứa hẹn tạo ra bước ngoặt trong thị trường dịch vụ robot toàn cầu. Không dừng lại ở đó, Thâm Quyến cũng đang xúc tiến xây dựng khu phố và nhà hát với những trải nghiệm hoàn toàn do robot phục vụ. Du khách có thể trải nghiệm mát-xa bằng robot, châm cứu robot, nếm món bánh kẹp truyền thống kiểu Trung Quốc do robot làm, thưởng thức BBQ do robot phục vụ, thậm chí cả hiệu thuốc vận hành bằng robot.

Những đột phá này đã giúp Thâm Quyến vượt qua 429 thành phố từ 64 quốc gia và vùng lãnh thổ để giành giải thưởng Thành phố thông minh Thế giới 2024 tại Hội nghị Thế giới về thành phố thông minh (SCEWC) tổ chức ở Barcelona, Tây Ban Nha vào tháng 11/2024. Thâm Quyến đã chứng minh năng lực đổi mới toàn diện ở nhiều lĩnh vực như công nghệ, giao thông, năng lượng, môi trường, quản trị, kinh tế, hạ tầng và mức sống người dân.

Hệ thống quản trị thành phố thông qua nền tảng ‘digital twin’ (đô thị song sinh số) là một trong những điểm nổi bật của thành phố. Tính đến cuối năm 2024, Thâm Quyến đã xây dựng kho dữ liệu số gồm 10.000 mô hình thông tin công trình (BIM) của các công trình quan trọng, chia làm 3 phân mục chính và 25 tiểu mục quản trị, với hơn 4.000 dịch vụ dữ liệu. Ứng dụng này đã tạo nên 200 kịch bản điều hành đô thị thực tế.

Thâm Quyến đang hướng tới xây dựng “thành phố ba trụ cột”: chính quyền điện tử, kinh tế số và công dân số, mô hình mà chính quyền địa phương đặt mục tiêu hoàn thành vào năm 2025 để trở thành thành phố thông minh mẫu mực toàn cầu.

Không chỉ riêng Thâm Quyến, hàng loạt thành phố khác trên khắp Trung Quốc đang chạy đua số hóa đô thị nhằm tối ưu quản trị và nâng cao chất lượng sống cho người dân. Tuy nhiên, việc triển khai rộng rãi các công nghệ đô thị thông minh vẫn đối mặt với không ít thách thức.

Thâm Quyến đang thử nghiệm mô hình “City in the Cloud” (Thành phố trên nền tảng đám mây), một hệ sinh thái quản trị hoàn toàn số hóa, nơi dữ liệu từ giáo dục, y tế, giao thông đến thủ tục hành chính đều được kết nối và xử lý tập trung trên nền tảng điện toán đám mây. Hội nghị Thế giới về thành phố thông minh và các dự án tương tự đang mở ra những cơ hội mới cho sự phát triển của đô thị thông minh trên toàn thế giới.

Việt Nam hiện có gần 76.000 doanh nghiệp công nghệ số, với 739 doanh nghiệp mới thành lập trong tháng 5. Đây là một trong những tín hiệu tích cực trong quá trình phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của đất nước.

Ngày 20/7, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chủ trì phiên họp lần thứ 3 của Ban Chỉ đạo về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06. Theo báo cáo của Bộ Khoa học và Công nghệ, trong 6 tháng đầu năm, các bộ, ngành, địa phương đã hoàn thành 76/106 nhiệm vụ theo Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW.

Việc xây dựng thể chế, phát triển hạ tầng, nguồn nhân lực và tài chính cho khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đã đạt nhiều kết quả tích cực. Chính phủ đã trình Quốc hội thông qua 16 dự án luật và 3 nghị quyết, đồng thời ban hành 21 nghị định để tháo gỡ vướng mắc và thúc đẩy các lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Tính đến nay, cả nước có 889 tổ chức nghiên cứu và 858 doanh nghiệp khoa học công nghệ, với hơn 42.000 lao động. Cổng sáng kiến giải pháp khoa học công nghệ và Sàn giao dịch khoa học công nghệ quốc gia đã được khai trương, góp phần kết nối sáng kiến với thị trường.

Về chuyển đổi số quốc gia, các bộ, ngành, địa phương đã đẩy mạnh triển khai trên các trụ cột: Hạ tầng số, chính phủ số, kinh tế số, xã hội số và đô thị thông minh. Tốc độ mạng di động và cố định của Việt Nam đã tăng mạnh, lần lượt đứng thứ 20 và 26 thế giới. Số lượng trạm 5G đã tăng hơn 4.200 trạm trong 6 tháng đầu năm, với tổng số 12.106 trạm.

Hai tuyến cáp quang biển mới đã đi vào hoạt động, tăng gấp đôi dung lượng hệ thống cáp quang biển quốc tế của Việt Nam. Tỷ lệ hồ sơ trực tuyến toàn trình trên tổng hồ sơ giải quyết thủ tục hành chính đã đạt gần 40% trong tháng 6. Văn phòng Chính phủ đã tham mưu Thủ tướng chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương triển khai Cổng Dịch vụ công quốc gia.

Về kinh tế số, doanh thu 6 tháng đầu năm đạt gần 2,3 triệu tỷ đồng, tăng 21% so với cùng kỳ. Số lượng doanh nghiệp công nghệ số đã tăng lên gần 76.000, với 739 doanh nghiệp mới thành lập trong tháng 5.

Tuy nhiên, vẫn còn một số vướng mắc, với 30 nhiệm vụ quá hạn trong số 106 nhiệm vụ được giao. Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ tập trung vào phát triển công nghệ chiến lược và ngành công nghiệp nền tảng trong 6 tháng cuối năm. Một trong những nhiệm vụ trọng tâm là phủ sóng vùng lõm, thúc đẩy nhanh mạng 5G.

Tập đoàn VNPT sẽ khẩn trương hoàn thành cơ sở hạ tầng tại 238 thôn bản lõm sóng trước ngày 31/8 và phát sóng chậm nhất tại 238 thôn bản trong tuần thứ 2 của tháng 9. Trong cải cách thủ tục hành chính, các bộ, ngành phải rà soát 1.139 thủ tục để cắt giảm hồ sơ, đồng thời đơn giản hóa quy trình, chuyển toàn bộ thủ tục sang hình thức trực tuyến và triển khai đồng bộ tại chính quyền địa phương hai cấp trên Cổng Dịch vụ công quốc gia.

Ngày 19-7, tại Hà Nội, Ban Quản lý các khu công nghệ cao và khu công nghiệp thành phố Hà Nội và Tập đoàn Công nghiệp – Viễn thông Quân đội (Viettel) đã tổ chức Lễ ký kết Thỏa thuận hợp tác chiến lược giai đoạn 2025–2030. Sự kiện này đánh dấu một bước phát triển mới trong mối quan hệ hợp tác giữa hai bên, với mục tiêu xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, phát triển công nghiệp công nghệ cao và đô thị thông minh tại Thủ đô.

Thỏa thuận hợp tác này là sự tiếp nối và nâng tầm mối quan hệ hợp tác chiến lược giữa Ban Quản lý các khu công nghệ cao và khu công nghiệp thành phố Hà Nội và Viettel, vốn đã được thiết lập từ năm 2019. Với 19 nội dung hợp tác cụ thể, bao trùm 3 lĩnh vực lớn là đầu tư, xây dựng hạ tầng; phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; xây dựng đô thị thông minh, thỏa thuận lần này thể hiện quyết tâm của hai bên trong việc đồng hành và phát huy thế mạnh lẫn nhau vì mục tiêu phát triển bền vững.

Tại sự kiện, đại diện hai bên đã thống nhất các nguyên tắc hợp tác trên tinh thần tự nguyện, bình đẳng, cùng có lợi, bảo đảm tuân thủ quy định pháp luật và tôn trọng uy tín, thương hiệu của mỗi bên. Theo nội dung thỏa thuận, Tập đoàn Viettel cam kết trở thành nhà đầu tư chiến lược tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc và các khu công nghệ cao, khu công nghiệp khác trên địa bàn Hà Nội. Viettel sẽ đẩy mạnh đầu tư vào các lĩnh vực công nghiệp công nghệ cao, trí tuệ nhân tạo, viễn thông, chuyển đổi số và thử nghiệm có kiểm soát các mô hình kinh doanh đổi mới sáng tạo.

Về phía Ban Quản lý, đơn vị cam kết tạo điều kiện thuận lợi tối đa trong khuôn khổ pháp luật để Viettel triển khai nhanh chóng các dự án đã, đang và sẽ đầu tư, bao gồm việc hỗ trợ thủ tục pháp lý, quy hoạch, hạ tầng kỹ thuật và xúc tiến đầu tư. Ban Quản lý cũng sẽ phối hợp với Viettel xây dựng Khu Công nghệ cao Hòa Lạc trở thành đô thị khoa học và công nghệ thông minh, thí điểm các mô hình đô thị hiện đại, an toàn và bền vững.

Thỏa thuận cũng xác định rõ các hoạt động đồng hành của hai bên trong phát triển hạ tầng số, thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện, xây dựng nền tảng quản lý điều hành thông minh, thiết lập hệ thống dữ liệu tích hợp giữa các khu công nghiệp, công nghệ cao trên địa bàn Hà Nội. Viettel sẽ tham gia tư vấn, cung cấp giải pháp, chia sẻ hạ tầng và hỗ trợ Ban Quản lý trong triển khai các đề án về đô thị thông minh, chuyển đổi số và nghiên cứu phát triển.

Tính đến thời điểm hiện tại, Viettel là nhà đầu tư lớn nhất tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc với 6 dự án đang triển khai, tổng vốn đăng ký gần 11.625 tỷ đồng và đang tiếp tục điều chỉnh tăng thêm, dự kiến thêm khoảng 4.000 tỷ đồng. Các dự án của Viettel tại đây được đánh giá là điển hình trong việc kết hợp hiệu quả giữa nghiên cứu – triển khai – sản xuất – thương mại hóa các sản phẩm công nghệ cao, phục vụ cả quốc phòng và dân sự.

Việc ký kết thỏa thuận hợp tác lần này là minh chứng rõ ràng cho định hướng phát triển Khu Công nghệ cao Hòa Lạc theo tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Đây cũng là bước đi cụ thể nhằm hiện thực hóa chủ trương của Trung ương và thành phố Hà Nội trong việc xây dựng Hòa Lạc trở thành hạt nhân khoa học – công nghệ, là trung tâm đổi mới sáng tạo dẫn dắt sự phát triển của Thủ đô và đất nước.