Chuyển đổi số khu vực công tại Việt Nam đang trở thành một yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh hiện nay. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là làm thế nào để đầu tư vào chuyển đổi số một cách hiệu quả và kiến tạo sự phát triển bền vững. Ông Nguyễn Minh Khôi, Giám đốc Chính sách & Chuyển đổi, Viện Tony Blair vì Thay đổi Toàn cầu cho rằng, thay vì chỉ tập trung vào hạ tầng phần cứng và kỹ năng CNTT cơ bản, Việt Nam cần xác định tư duy về một hệ sinh thái số, nơi hạ tầng, thể chế và con người cùng vận hành như một nền tảng điều phối chính sách, dữ liệu và dịch vụ công.

Ông Khôi cho biết, chuyển đổi số khu vực công không chỉ là vấn đề đầu tư vào công nghệ thông tin, mà còn liên quan đến việc thay đổi cách thức làm việc, quản lý và điều hành của các cơ quan nhà nước. “Điều quan trọng là phải tạo ra một hệ sinh thái số, trong đó các thành phần như hạ tầng, thể chế và con người được tích hợp và vận hành một cách đồng bộ”, ông Khôi nhấn mạnh.

Theo ông Khôi, hiện nay nhiều cơ quan nhà nước tại Việt Nam đang tập trung vào việc xây dựng hạ tầng CNTT, nhưng chưa chú trọng đến việc xây dựng thể chế và phát triển kỹ năng cho người dân. “Thể chế là một phần quan trọng của hệ sinh thái số, vì nó quy định cách thức vận hành và tương tác giữa các thành phần trong hệ sinh thái”, ông Khôi nói.

Ông Khôi cũng cho rằng, việc đầu tư vào chuyển đổi số cần được thực hiện một cách có chiến lược và có kế hoạch cụ thể. “Không thể đầu tư một cách tự phát và hy vọng sẽ đạt được kết quả tốt. Cần phải có một kế hoạch tổng thể, bao gồm việc xác định mục tiêu, phạm vi và quy mô của dự án chuyển đổi số”, ông Khôi nhấn mạnh.

Cuối cùng, ông Khôi hy vọng rằng, với sự quan tâm và đầu tư của Chính phủ, chuyển đổi số khu vực công tại Việt Nam sẽ được thực hiện một cách hiệu quả và kiến tạo sự phát triển bền vững cho đất nước. Liên hệ với chuyên gia để có thể tìm hiểu thêm về chuyển đổi số và các chiến lược phát triển bền vững.

Chuyển đổi số và phát triển khoa học, công nghệ đang là những vấn đề trọng tâm của Chính phủ trong thời gian gần đây. Tại Hội nghị sơ kết 6 tháng đầu năm và triển khai công tác 6 tháng cuối năm 2025 của Ban Chỉ đạo Chính phủ về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06, Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Long đã báo cáo về tình hình triển khai Đề án 06 trong 6 tháng đầu năm và nhiệm vụ trọng tâm trong 6 tháng cuối năm 2025.

Đề án 06 là một trong những đề án quan trọng của Chính phủ nhằm đẩy mạnh chuyển đổi số và phát triển khoa học, công nghệ. Theo báo cáo của Thứ trưởng Nguyễn Văn Long, trong 6 tháng đầu năm, Đề án 06 đã đạt được nhiều kết quả tích cực. Hệ thống điều phối dữ liệu y tế đã được đưa vào hoạt động, với 373 cơ sở khám chữa bệnh, 2,5 triệu bệnh án điện tử và 4.800 đơn thuốc điện tử. Việc nhận diện sinh trắc học tại sân bay Nội Bài và Tân Sơn Nhất đã phục vụ 11.049 lượt hành khách trên 4.334 chuyến bay. Ngoài ra, đã có 116 triệu hồ sơ ngân hàng được đối chiếu thông tin sinh trắc học với CCCD và VNeID.

Bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn một số điểm nghẽn trong việc triển khai Đề án 06. Thứ trưởng Nguyễn Văn Long đã chỉ ra 3 điểm nghẽn chính, bao gồm dữ liệu còn chưa đầy đủ, rời rạc và phân mảnh, việc triển khai các Cơ sở dữ liệu (CSDL) quốc gia, CSDL chuyên ngành còn rất chậm và còn nhiều hạn chế, bất cập trong việc kết nối, chia sẻ và làm sạch dữ liệu.

Để khắc phục những điểm nghẽn này, Thứ trưởng Nguyễn Văn Long đã đề xuất 5 nội dung trọng tâm cần thực hiện trong 6 tháng cuối năm 2025. Trong đó, cần khẩn trương khắc phục 45 nhiệm vụ chậm tiến độ, tập trung triển khai 30 nhiệm vụ phải hoàn thành trong 6 tháng cuối năm của Đề án 06. Đồng thời, cần đẩy nhanh việc hoàn thành 11 CSDL trọng yếu và 105 cơ sở dữ liệu chuyên ngành theo lộ trình từ nay đến 31/12/2025.

Thứ trưởng Nguyễn Văn Long cũng kiến nghị sớm rà soát tổng thể, phối hợp Bộ Công an có kế hoạch, triển khai cắt giảm ngay thành phần hồ sơ giấy trong cấu trúc thủ tục hành chính đã được thay thế bằng dữ liệu và giấy tờ đã tích hợp lên VNeID. Đơn giản hóa quy trình nghiệp vụ đối với 324 TTHC có thể cắt giảm thành phần hồ sơ của 13 bộ, ngành đã có giấy tờ trên VNeID và 200 TTHC có thể tái sử dụng dữ liệu hộ tịch, đất đai đã số hóa.

Cuối cùng, Thứ trưởng Nguyễn Văn Long đề xuất với Thủ tướng Chính phủ, giao Bộ Công an tham mưu xây dựng Đề án phát triển công dân số giai đoạn 2025-2030 để phát triển toàn diện công dân số Việt Nam, đảm bảo người dân có đầy đủ kiến thức, kỹ năng, thái độ và hành vi phù hợp để sống và làm việc hiệu quả trong môi trường số. Thông tin chi tiết có thể được tìm thấy tại trang web của Chính phủ Việt Nam.

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang tạo ra một cuộc cách mạng mạnh mẽ trên toàn thế giới, mở ra một kỷ nguyên mới cho hoạt động kinh doanh và quyết sách trong doanh nghiệp. Với khả năng phân tích dữ liệu nhanh chóng và chính xác, AI đã trở thành một công cụ hỗ trợ đắc lực cho các doanh nghiệp trong việc ra quyết định và vận hành hiệu quả.

Theo bà Hà Thu, Giám đốc Vùng Đông Bắc Bộ của Hội Doanh nghiệp Cung ứng Khu Công nghiệp Việt Nam (TEAM KCN), cũng là CEO của Công ty TNHH Xăng dầu Nam Ninh, AI không chỉ là công cụ hỗ trợ mà còn là đối tác trí tuệ đa năng giúp doanh nghiệp ra quyết định và vận hành hiệu quả hơn. Bà Thu cho rằng AI đã trở thành một phần không thể thiếu trong hoạt động kinh doanh hiện đại, giúp con người làm việc thông minh hơn, tổ chức và phát triển doanh nghiệp theo những cách chưa từng có trước đây.

AI có thể hỗ trợ trong nhiều lĩnh vực như hành chính, nhân sự, vận hành nội bộ, phân tích dữ liệu, hỗ trợ ra quyết định, lập kế hoạch và xây dựng chiến lược, cũng như hỗ trợ sáng tạo nội dung và truyền thông. Tuy nhiên, cùng với tiềm năng, AI cũng đặt ra nhiều thách thức mà doanh nghiệp cần phải giải quyết.

Bà Thu chỉ ra 5 thách thức chính mà doanh nghiệp cần phải giải quyết khi ứng dụng AI: ảo tưởng về năng suất, lạm dụng AI, thiếu kiểm soát dữ liệu, triển khai AI thiếu định hướng, và ngộ nhận giữa việc ‘biết dùng AI’ và ‘biết quản trị AI’. Để giải quyết những thách thức này, doanh nghiệp cần có một chiến lược ứng dụng AI dài hạn, một hệ thống kiểm soát dữ liệu chặt chẽ, và một văn hóa tổ chức tỉnh táo.

Trong vai trò nhà quản lý, bà Thu đã triển khai mô hình AI để hỗ trợ ra quyết định trong nhiều lĩnh vực. Bà bắt đầu bằng cách ứng dụng AI trong khối quản lý, nơi cần ra quyết định nhanh và tổ chức hệ thống tốt. AI hỗ trợ bà và đội ngũ văn phòng xử lý nhanh các nội dung thường nhật, phân tích dữ liệu, và hỗ trợ ra quyết định.

Để tạo sự đồng thuận và yên tâm cho đội ngũ, bà Thu đã thực hiện nhiều biện pháp như đào tạo tư duy sử dụng AI đúng cách, truyền thông nội bộ minh bạch, và xây dựng chính sách kiểm soát dữ liệu và giới hạn sử dụng rõ ràng. Bà tin rằng sự đồng thuận nội bộ không đến từ mệnh lệnh, mà đến từ sự chia sẻ tầm nhìn và dẫn dắt bằng hành động cụ thể.

Bên cạnh đó, với vai trò là Giám đốc Vùng Đông Bắc Bộ của TEAM KCN, bà Thu cũng đặc biệt quan tâm đến khả năng lan tỏa của công nghệ AI trong toàn hệ sinh thái cung ứng công nghiệp. Bà tin rằng AI không chỉ là công cụ nội bộ, mà còn là một trong những động lực chiến lược của nền kinh tế hiện đại.

TEAM KCN là nơi tập hợp hàng trăm doanh nghiệp đang cung ứng cho các khu công nghiệp, nhà máy và doanh nghiệp FDI. Nếu không tận dụng tốt công nghệ, đặc biệt là AI, các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong chuỗi sẽ khó theo kịp nhịp độ cạnh tranh toàn cầu. Do đó, bà Thu xem việc ứng dụng AI trong quản lý, vận hành và ra quyết định không chỉ là lợi thế nội bộ, mà là trách nhiệm chuyển giao kiến thức và giải pháp ra toàn mạng lưới.

Ứng dụng công nghệ, đặc biệt là Dữ liệu lớn (Big Data) và Trí tuệ nhân tạo (AI), đang là một xu hướng toàn cầu trong ngành y tế, mở ra nhiều tiềm năng lớn. Tuy nhiên, tại Việt Nam, việc áp dụng những công nghệ này vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức. Mới đây, trong một cuộc trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, GS.TS.BS Lê Hữu Song, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, đã chia sẻ về những rào cản và định hướng cho quá trình chuyển đổi số trong lĩnh vực y tế.

GS.TS.BS Lê Hữu Song nhấn mạnh rằng, để ứng dụng hiệu quả AI và Dữ liệu lớn trong y tế tại Việt Nam, chúng ta đang phải đối mặt với ba thách thức chính. Thứ nhất, về cơ sở hạ tầng công nghệ, nền tảng băng thông và hệ thống máy chủ chưa thực sự được chuẩn hóa để đáp ứng nhu cầu. Thứ hai, về chính dữ liệu, mặc dù y tế được xem là một kho dữ liệu khổng lồ, nhưng liệu dữ liệu đó có phải là ‘dữ liệu sạch’, ‘dữ liệu sống’ và có giá trị hay không? Thứ ba, và cũng là yếu tố quyết định, chính là con người. Con người thường có xu hướng làm những việc dễ và quen thuộc, và việc thay đổi một thói quen đã hình thành là một cuộc cách mạng đối với mỗi cá nhân.

Hiện tại, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đang thực hiện việc ứng dụng bệnh án điện tử và phân tích dữ liệu. Tuy nhiên, GS.TS.BS Lê Hữu Song cũng thừa nhận rằng, bệnh viện đang ở giai đoạn ‘bệnh án máy tính hóa’ chứ chưa phải ‘bệnh án điện tử’ đúng nghĩa. Bệnh viện đang nỗ lực để có thể vận hành bệnh án điện tử hoàn thiện theo đúng quy định của Chính phủ và Bộ Y tế. Quá trình chuyển đổi số y tế đòi hỏi sự đầu tư và cải tiến không ngừng cả về hạ tầng, công nghệ và nguồn nhân lực.

Trong bối cảnh đó, vai trò của hợp tác trong nước và quốc tế trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. GS.TS.BS Lê Hữu Song cho rằng, hợp tác là điều kiện bắt buộc cho sự phát triển. Việt Nam là một nước đang phát triển, chúng ta không thể tự mình làm tất cả. Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 rất tích cực trong hợp tác quốc tế, và cũng muốn nhấn mạnh đến nguồn lực vô giá là các chuyên gia người Việt ở nước ngoài. Họ đang giữ những vị trí quan trọng tại các tổ chức, viện nghiên cứu, tập đoàn lớn trên khắp thế giới.

Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 xác định nhiệm vụ của mình không chỉ là tiếp nhận công nghệ cho riêng mình. Chúng tôi muốn trở thành trung tâm tiếp nhận, làm chủ và chuyển giao công nghệ cho toàn bộ hệ thống y tế trong nước, từ quân y đến dân y, một cách vô điều kiện. Đó là cách để chúng ta cùng nhau phát triển, cùng nhau đi lên trong cuộc cách mạng công nghệ này, từ đó nâng cao chất lượng dịch vụ y tế cho người dân.

Việc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 nỗ lực trong việc chuyển đổi số và hợp tác quốc tế cho thấy sự quyết tâm của họ trong việc tận dụng công nghệ để cải thiện dịch vụ y tế. Với sự hợp tác và hỗ trợ từ các chuyên gia trong và ngoài nước, hy vọng rằng, ngành y tế Việt Nam sẽ sớm bắt kịp với xu thế toàn cầu trong việc ứng dụng AI và Dữ liệu lớn, từ đó mang lại lợi ích thiết thực cho sức khỏe của người dân.

Trước những thách thức và cơ hội trong quá trình chuyển đổi số y tế, vai trò của chính sách và hỗ trợ từ Chính phủ cũng rất quan trọng. Cần có những chính sách hỗ trợ và khuyến khích để thúc đẩy sự phát triển của công nghệ y tế trong nước, cũng như tạo điều kiện thuận lợi cho việc nhập khẩu và chuyển giao công nghệ.

Chỉ khi các bên liên quan, từ cơ quan quản lý nhà nước, cơ sở y tế đến các doanh nghiệp công nghệ, cùng nhau phối hợp và nỗ lực, chúng ta mới có thể mong đợi một tương lai mà công nghệ thực sự giúp thay đổi bộ mặt ngành y tế Việt Nam, nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cho người dân.

Tự chủ hạ tầng kết nối quốc tế đang trở thành chìa khóa quan trọng để Việt Nam vươn lên bản đồ số toàn cầu. Việc tự chủ hạ tầng kết nối không chỉ đảm bảo hiệu quả truyền dẫn trong nước mà còn mở ra cơ hội mở rộng hoạt động kinh doanh ra thị trường quốc tế. Hạ tầng cáp biển chính là chìa khóa quan trọng để định vị Việt Nam trên bản đồ số toàn cầu.

Cáp biển là phương tiện truyền dẫn dữ liệu quan trọng, kết nối các quốc gia và khu vực trên thế giới. Hiện nay, hơn 98% lưu lượng Internet quốc tế trên toàn cầu, từ email, giao dịch tài chính, đến các cuộc gọi video, đều đang được truyền tải qua một mạng lưới khoảng hơn 600 tuyến cáp quang biển đang hoạt động, với tổng chiều dài lên tới 1,3 triệu km. Cáp biển là hạ tầng không thể thay thế, là xương sống vật lý của thế giới số. Trong tương lai, dù công nghệ có phát triển đến đâu, cáp biển vẫn sẽ là hạ tầng kết nối quốc tế chính của thế giới.

Tuy nhiên, hạ tầng quan trọng này đang ngày càng bị ảnh hưởng sâu sắc bởi các vấn đề địa chính trị. Cuộc chiến công nghệ giữa các cường quốc như Mỹ và Trung Quốc đã biến các tuyến cáp biển thành một mặt trận chiến lược. Sự phụ thuộc vào hạ tầng của bên thứ ba mang đến những rủi ro hiện hữu như sự ổn định kết nối, khi các quyết định về nâng cấp, sửa chữa hay thậm chí là cắt kết nối có thể bị chi phối bởi yếu tố địa chính trị.

Rủi ro từ sự phụ thuộc vào hạ tầng của bên thứ ba cũng dẫn đến rủi ro về kinh tế, khi phải chấp nhận mức giá thuê băng thông cao hơn và mất đi cơ hội kinh doanh trên chính hạ tầng mà mình đang sử dụng. Vì vậy, tự chủ hạ tầng cáp biển đã trở thành một mệnh đề bắt buộc đối với mọi quốc gia mong muốn một tương lai số độc lập và thịnh vượng.

Nhận thức rõ tầm quan trọng của hạ tầng số, Chính phủ Việt Nam đã đưa ra những định hướng và mục tiêu hết sức rõ ràng. Nghị quyết 71/NQ-CP của Chính phủ đưa ra kế hoạch hành động, cụ thể hoá tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW, đã nhấn mạnh nhiệm vụ phải tăng cường đầu tư, hoàn thiện hạ tầng cho khoa học, công nghệ, đặc biệt là hạ tầng viễn thông, Internet. Nghị quyết đặt ra yêu cầu phát triển hệ thống đáp ứng được các tiêu chí dự phòng, kết nối, an toàn và bền vững, từ mạng 5G, 6G đến hệ thống cáp quang băng thông rộng tốc độ cao.

Cụ thể hóa tầm nhìn này, Quy hoạch hạ tầng thông tin và truyền thông đặt ra một mục tiêu đầy tham vọng: đến năm 2030, Việt Nam sẽ triển khai tối thiểu 10 tuyến cáp quang biển mới, nâng tổng số tuyến cáp quang trên biển lên tối thiểu 15 tuyến, với tổng dung lượng tối thiểu 350 Tbps. Đặc biệt, phải tự chủ hệ thống cáp quang bằng cách đưa vào hoạt động tối thiểu 2 tuyến cáp quang trên biển do Việt Nam làm chủ, kết nối trực tiếp tới các Digital Hub trong khu vực.

Tập đoàn Viettel, với đại diện là thành viên Viettel Solutions, đã xây dựng một kế hoạch phát triển hạ tầng kết nối quốc tế bài bản với tầm nhìn dài hạn đến năm 2045 và kế hoạch triển khai chi tiết đến năm 2030. Sự khác biệt mang tính bước ngoặt trong chiến lược của Viettel Solutions lần này nằm ở việc chuyển đổi mô hình đầu tư. Trước đây, các nhà mạng Việt Nam, bao gồm cả Viettel, chủ yếu tham gia vào các dự án cáp biển dưới hình thức là thành viên trong một Consortium (liên minh).

Giờ đây, Tập đoàn Viettel đang đặt ra một mục tiêu thách thức hơn nhiều. Theo kế hoạch, từ nay đến năm 2030, Viettel sẽ triển khai thêm 5 tuyến cáp biển mới. Trong đó, sẽ có ít nhất 1 tuyến cáp do chính Viettel đứng ra làm chủ hoàn toàn, từ ý tưởng, thiết kế lộ trình, lựa chọn công nghệ cho đến quản lý, vận hành. Đây sẽ là lần đầu tiên một doanh nghiệp Việt Nam tự chủ triển khai một dự án cáp biển quốc tế.

Với chiến lược đầu tư bài bản và dài hạn, Viettel đang củng cố vai trò tiên phong, khẳng định vị thế dẫn đầu tại Việt Nam trong lĩnh vực hạ tầng cáp biển quốc tế và góp mặt vào nhóm các nhà mạng hàng đầu khu vực về năng lực kết nối xuyên biên giới. Việc tự chủ hạ tầng kết nối không chỉ đảm bảo hiệu quả truyền dẫn trong nước mà còn mở ra cơ hội mở rộng hoạt động kinh doanh ra thị trường quốc tế. Hạ tầng cáp biển – từ chỗ chỉ được coi là khoản đầu tư kỹ thuật – đang dần trở thành tài sản chiến lược, giúp Viettel hướng tới mô hình cung cấp dịch vụ kết nối quốc tế cho các nhà mạng và tập đoàn công nghệ toàn cầu, góp phần tạo ra nguồn thu ngoại tệ cho đất nước.

Trong kỷ nguyên số, dòng chảy dữ liệu chính là huyết mạch của kinh tế. Việc làm chủ hạ tầng cáp biển chính là làm chủ dòng chảy huyết mạch này. Chiến lược của Viettel không chỉ là một kế hoạch kinh doanh đơn thuần mà là một phần không thể thiếu trong việc hiện thực hóa tầm nhìn của quốc gia về một Việt Nam tự chủ về công nghệ và có vị thế xứng đáng trên bản đồ số toàn cầu.