TP.HCM đang tích cực triển khai các giải pháp nhằm chuyển đổi sang các loại hình giao thông bền vững, giảm thiểu ô nhiễm không khí từ phát thải phương tiện giao thông. Với vai trò là trung tâm kinh tế và đô thị đông dân nhất, thành phố đang đối mặt với các thách thức về môi trường và biến đổi khí hậu ngày càng tăng.

TP.HCM đang đẩy mạnh xu hướng chuyển đổi xanh, xem đây là chiến lược quan trọng để phát triển bền vững, nâng cao chất lượng sống và hiện thực hóa các cam kết quốc gia. Mới đây, Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM đề xuất chuyển đổi 400.000 xe máy xăng sang xe máy điện cho tài xế công nghệ trong tháng 7/2025. Dự kiến, chính sách hỗ trợ và khuyến khích sẽ được áp dụng từ ngày 1/1/2026 nếu đề án được thông qua.

Theo đề xuất, các tài xế công nghệ sẽ được hỗ trợ lãi suất 2%/năm khi vay vốn để thực hiện dự án xanh. Bên cạnh đó, thành phố cũng đang triển khai Nghị quyết số 98 của Quốc hội về cơ chế đặc thù. Sở Xây dựng đã xây dựng Đề án kiểm soát khí thải phương tiện giao thông với 2 giai đoạn cụ thể. Mục tiêu đến năm 2030 là 100% xe buýt của TP.HCM sử dụng điện và năng lượng xanh.

Để hiện thực hóa mục tiêu này, đề án đưa ra bốn giai đoạn với các mục tiêu định lượng và gắn với lộ trình thời gian cụ thể. Điều này sẽ tạo cơ sở để đo lường, đánh giá tiến độ và hiệu quả trong giai đoạn triển khai.

Nhiều nước trên thế giới đã thực hiện chuyển đổi sang xe điện, như Trung Quốc và Na Uy. Trung Quốc đã áp dụng chính sách hỗ trợ chuyển đổi xe điện hai bánh ở cấp đô thị tại thành phố Thâm Quyến. Na Uy cũng đưa ra loạt chính sách ưu đãi mạnh mẽ và toàn diện để khuyến khích người dân sử dụng xe điện.

Hiện nay, Sở Xây dựng TP.HCM đang phối hợp với các đơn vị liên quan hoàn chỉnh dự thảo Nghị quyết. Đồng thời, Sở cũng bổ sung đánh giá tác động sau khi TP.HCM sáp nhập với Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu. Điều này sẽ giúp triển khai đồng bộ trên toàn địa bàn TP.HCM mới. Dự kiến, báo cáo UBND TP.HCM và trình HĐND TP.HCM trong quý IV/2025.

Hà Nội sẽ tiến hành điều chỉnh lại kế hoạch thực hiện vùng LEZ (vùng phát thải thấp) và cấm xe máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong vành đai 1 từ tháng 7/2026. Theo Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, mục tiêu của việc này là giảm lưu lượng xe và ô nhiễm môi trường trong khu vực nội đô.

Dự kiến, trong giai đoạn từ năm 2025 đến 2030, thành phố sẽ thực hiện hạn chế phương tiện giao thông như ô tô, xe máy chạy nhiên liệu xăng dầu lưu thông trong vùng LEZ. Khi xây dựng được 5 vùng phát thải thấp, thành phố sẽ đưa ra điều kiện tiêu chuẩn nghiêm ngặt hơn về phát thải của phương tiện giao thông, trong đó có giải pháp giám sát và xử lý vi phạm về xả thải của phương tiện.

Đại diện Sở Tài nguyên và Môi trường cho biết, từ cơ sở các quận cũ đã được chọn, sau khi sắp xếp thành phường, cơ quan thực hiện đã lựa chọn được 5 phường để thực hiện kế hoạch. Thực tế, nghị quyết cũng đã các sở ngành thực hiện được giải pháp bước đầu là cấm ô tô trên 16 chỗ đi vào khu vực phố cổ và xung quanh khu vực Hồ Hoàn Kiếm từ 1/3/2025.

Tuy nhiên, khi có Chỉ thị 20 của Thủ tướng, phạm vi, quy mô giảm ùn tắc, ô nhiễm môi trường không dừng ở khu vực phố cổ hay Hồ Hoàn Kiếm và 3 quận cũ là Hoàn Kiếm, Ba Đình, Đống Đa… nữa mà mở rộng ra cả vùng đô thị rộng lớn nằm trong phạm vi đường Vành đai 1 với chu vi lên đến 25 km.

Xác định 18 tuyến phố là ranh giới để cấm xe máy xăng, đại diện liên ngành Xây dựng – Công an cho biết, từ thực tế đường Vành đai 1 hiện nay, khi xác định ranh giới, phạm vi để cấm xe máy xăng hoạt động trong phạm vi đường Vành đai 1, liên ngành xác định có khoảng 18 tuyến phố/đường được lấy làm ranh giới.

Khi thực hiện vùng “xanh” không có xe máy xăng này, cùng với lực lượng Công an – CSGT đứng làm nhiệm vụ ở các nút giao với đường Vành đai 1, liên ngành cũng sẽ bố trí, lắp đặt hệ thống biển báo, biển hướng dẫn vùng hạn chế hoạt động của phương tiện giao thông, riêng xe máy sẽ có các biển cấm đi qua Vành đai 1. Với các xe vi phạm, sau thời gian tuyên truyền nhắc nhở, lực lượng liên ngành sẽ xử phạt với các lỗi đi vào đường cấm, đường không được phép đi vào.

Việc hạn chế và cấm xe máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong vành đai 1 sẽ giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường và ùn tắc giao thông trong khu vực nội đô Hà Nội. Đồng thời, việc này cũng sẽ góp phần nâng cao ý thức của người dân về bảo vệ môi trường và sử dụng phương tiện giao thông thân thiện với môi trường.

Trong thời gian tới, thành phố sẽ tiếp tục triển khai các biện pháp để hạn chế phương tiện giao thông gây ô nhiễm môi trường và ùn tắc giao thông. Đồng thời, thành phố cũng sẽ đầu tư vào các giải pháp công nghệ để giám sát và quản lý phương tiện giao thông, đảm bảo việc thực hiện vùng LEZ và cấm xe máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch được hiệu quả.