Chính quyền Hà Nội đang lên kế hoạch thực hiện chỉ thị số 20 của Thủ tướng Chính phủ về việc hạn chế và tiến tới cấm xe máy xăng vào đường vành đai 1 từ ngày 1-7-2026. Theo đó, lộ trình cụ thể bao gồm việc cấm xe mô tô, xe gắn máy và hạn chế xe ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trên đường vành đai 1 và vành đai 2 từ ngày 1-1-2028. Đến năm 2030, Hà Nội sẽ tiếp tục mở rộng thực hiện trong đường vành đai 3. Đây là một bước đi quan trọng hướng tới mục tiêu bảo vệ môi trường và giảm thiểu ô nhiễm không khí.

Tuy nhiên, để có thể thực hiện hiệu quả chủ trương này, cần có những giải pháp đồng bộ và phù hợp. Trước hết, cần tiếp tục mở rộng các con đường, tuyến phố và phát triển hệ thống giao thông công cộng đảm bảo đúng giờ, đúng tuyến và thuận tiện cho người dân. Việc đẩy mạnh sử dụng xe buýt điện và hệ thống xe trung chuyển từ vùng ven vào trung tâm là cần thiết để đáp ứng nhu cầu di chuyển của người dân.

Bên cạnh đó, chính quyền cần bố trí ngân sách địa phương và huy động nguồn lực xã hội hóa để hỗ trợ người dân chuyển đổi phương tiện sử dụng năng lượng sạch. Các chính sách trợ giá, hỗ trợ vay mua xe điện cho hộ nghèo, người lao động cũng cần được xem xét để đảm bảo sự công bằng và hỗ trợ cho những người có nhu cầu. Ngoài ra, cần có chính sách khuyến khích người dân đổi xe máy cũ lấy xe điện mới và hỗ trợ nhà sản xuất, người tiêu dùng trong việc chuyển đổi phương tiện.

Việc phủ rộng hệ thống trạm sạc cũng là một yếu tố quan trọng để đảm bảo việc sử dụng xe điện trở nên tiện lợi và phổ biến hơn. Xây dựng lộ trình phù hợp là chìa khóa để thực hiện thành công chủ trương này. ‘Xanh hóa’ giao thông là hướng đi đúng đắn nhưng cần đảm bảo cuộc sống của người dân không bị xáo trộn. Hà Nội tiên phong phát triển giao thông xanh cũng sẽ giúp thúc đẩy, cổ vũ các tỉnh thành khác chuyển đổi phương tiện sử dụng năng lượng sạch.

Việc chuyển đổi sang sử dụng xe điện và hạn chế xe máy xăng sẽ góp phần giảm thiểu ô nhiễm không khí và bảo vệ môi trường. Hà Nội hy vọng sẽ trở thành một thành phố tiên phong trong việc phát triển giao thông xanh và bền vững. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, cần có sự tham gia và hỗ trợ của tất cả các bên liên quan, bao gồm cả người dân, doanh nghiệp và chính quyền địa phương.

Để biết thêm thông tin về kế hoạch phát triển giao thông xanh của Hà Nội, vui lòng truy cập https://www.hanoi.gov.vn hoặc liên hệ với cơ quan chức năng của thành phố.

Để giảm thiểu ô nhiễm không khí, hàng chục thành phố trên toàn thế giới đang tăng cường các quy định đối với phương tiện giao thông chạy bằng xăng dầu thông qua việc thiết lập vùng phát thải thấp (Low Emission Zones – LEZ) hoặc vùng không phát thải (Zero-Emission Zones – ZEZ). Các vùng LEZ chủ yếu tập trung vào việc thắt chặt tiêu chuẩn khí thải cho xe động cơ đốt trong, trong khi ZEZ chỉ cho phép các phương tiện không phát thải, như xe điện, xe đạp và người đi bộ, được di chuyển tự do.

Theo Viện Tài nguyên Thế giới (WRI), chính sách ZEZ không chỉ giúp giảm đáng kể khí thải mà còn mang lại lợi ích môi trường và kinh tế. Nếu được thiết kế một cách hợp lý, ZEZ có thể giúp giảm số lượng xe lưu thông, giảm tắc nghẽn giao thông và thúc đẩy sự phát triển của thị trường xe điện. Tuy nhiên, ZEZ cũng đối mặt với một số lo ngại về tác động kinh tế – xã hội, đặc biệt là liên quan đến chi phí mua xe điện và khả năng tiếp cận các dịch vụ vận chuyển của người dân thu nhập thấp.

Một số thành phố trên thế giới đã bắt đầu triển khai ZEZ, bao gồm Rotterdam, Amsterdam (Hà Lan), London, Oxford (Anh), Brussels (Bỉ), Santa Monica, Los Angeles (Mỹ), Oslo (Na Uy), và một số thành phố tại Trung Quốc như Thâm Quyến, Phật Sơn, Đông Quan và Hàng Châu. Các thành phố này đã đưa ra nhiều cách làm hiệu quả, có thể được xem là bài học kinh nghiệm cho những đô thị khác.

Các chuyên gia cho rằng việc nâng cấp từ vùng phát thải thấp lên vùng không phát thải là khả thi, đặc biệt là đối với các thành phố đã có LEZ. Việc này có thể được thực hiện bằng cách siết chặt dần các tiêu chí khí thải. Một số thành phố như Amsterdam và Paris đã lên kế hoạch dần siết vùng LEZ hiện hữu thành ZEZ vào năm 2030.

Khi triển khai ZEZ, nhiều thành phố ưu tiên chuyển đổi các xe tải vì việc cấm xe cá nhân chạy xăng vào trung tâm có thể gây phản ứng từ người dân. Các thành phố như Amsterdam và Rotterdam đã bắt đầu bằng cách hạn chế xe tải không được lưu thông trong khu vực nội đô.

Các thành phố cũng bắt đầu với quy mô nhỏ, như cách của Thâm Quyến, nơi đã thiết lập 10 khu ZEZ với tổng diện tích 22 km2. Để tránh phản ứng từ cộng đồng, chính quyền đã định các khu vực nhỏ tại những vị trí có tính nhận diện cao.

Để hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ, các thành phố như Rotterdam đã mở rộng phạm vi các khoản trợ cấp mua xe tải điện và tư vấn chi phí, cung cấp thông tin liên quan đến các khoản miễn giảm thuế. Rotterdam cũng áp dụng giai đoạn chuyển tiếp kéo dài để loại bỏ dần xe chạy xăng hoặc dầu.

WRI cho rằng đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang phương tiện không phát thải là yếu tố then chốt để cải thiện chất lượng không khí, giảm rủi ro sức khỏe cho con người và cắt giảm lượng phát thải gây hại cho khí hậu và môi trường. Triển khai ZEZ có thể là thách thức, nhưng các thành phố như Amsterdam, Thâm Quyến và Rotterdam đã chứng minh rằng hoàn toàn khả thi.

TP.HCM đang tích cực triển khai các giải pháp nhằm chuyển đổi sang các loại hình giao thông bền vững, giảm thiểu ô nhiễm không khí từ phát thải phương tiện giao thông. Với vai trò là trung tâm kinh tế và đô thị đông dân nhất, thành phố đang đối mặt với các thách thức về môi trường và biến đổi khí hậu ngày càng tăng.

TP.HCM đang đẩy mạnh xu hướng chuyển đổi xanh, xem đây là chiến lược quan trọng để phát triển bền vững, nâng cao chất lượng sống và hiện thực hóa các cam kết quốc gia. Mới đây, Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM đề xuất chuyển đổi 400.000 xe máy xăng sang xe máy điện cho tài xế công nghệ trong tháng 7/2025. Dự kiến, chính sách hỗ trợ và khuyến khích sẽ được áp dụng từ ngày 1/1/2026 nếu đề án được thông qua.

Theo đề xuất, các tài xế công nghệ sẽ được hỗ trợ lãi suất 2%/năm khi vay vốn để thực hiện dự án xanh. Bên cạnh đó, thành phố cũng đang triển khai Nghị quyết số 98 của Quốc hội về cơ chế đặc thù. Sở Xây dựng đã xây dựng Đề án kiểm soát khí thải phương tiện giao thông với 2 giai đoạn cụ thể. Mục tiêu đến năm 2030 là 100% xe buýt của TP.HCM sử dụng điện và năng lượng xanh.

Để hiện thực hóa mục tiêu này, đề án đưa ra bốn giai đoạn với các mục tiêu định lượng và gắn với lộ trình thời gian cụ thể. Điều này sẽ tạo cơ sở để đo lường, đánh giá tiến độ và hiệu quả trong giai đoạn triển khai.

Nhiều nước trên thế giới đã thực hiện chuyển đổi sang xe điện, như Trung Quốc và Na Uy. Trung Quốc đã áp dụng chính sách hỗ trợ chuyển đổi xe điện hai bánh ở cấp đô thị tại thành phố Thâm Quyến. Na Uy cũng đưa ra loạt chính sách ưu đãi mạnh mẽ và toàn diện để khuyến khích người dân sử dụng xe điện.

Hiện nay, Sở Xây dựng TP.HCM đang phối hợp với các đơn vị liên quan hoàn chỉnh dự thảo Nghị quyết. Đồng thời, Sở cũng bổ sung đánh giá tác động sau khi TP.HCM sáp nhập với Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu. Điều này sẽ giúp triển khai đồng bộ trên toàn địa bàn TP.HCM mới. Dự kiến, báo cáo UBND TP.HCM và trình HĐND TP.HCM trong quý IV/2025.

Hà Nội sẽ tiến hành điều chỉnh lại kế hoạch thực hiện vùng LEZ (vùng phát thải thấp) và cấm xe máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong vành đai 1 từ tháng 7/2026. Theo Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, mục tiêu của việc này là giảm lưu lượng xe và ô nhiễm môi trường trong khu vực nội đô.

Dự kiến, trong giai đoạn từ năm 2025 đến 2030, thành phố sẽ thực hiện hạn chế phương tiện giao thông như ô tô, xe máy chạy nhiên liệu xăng dầu lưu thông trong vùng LEZ. Khi xây dựng được 5 vùng phát thải thấp, thành phố sẽ đưa ra điều kiện tiêu chuẩn nghiêm ngặt hơn về phát thải của phương tiện giao thông, trong đó có giải pháp giám sát và xử lý vi phạm về xả thải của phương tiện.

Đại diện Sở Tài nguyên và Môi trường cho biết, từ cơ sở các quận cũ đã được chọn, sau khi sắp xếp thành phường, cơ quan thực hiện đã lựa chọn được 5 phường để thực hiện kế hoạch. Thực tế, nghị quyết cũng đã các sở ngành thực hiện được giải pháp bước đầu là cấm ô tô trên 16 chỗ đi vào khu vực phố cổ và xung quanh khu vực Hồ Hoàn Kiếm từ 1/3/2025.

Tuy nhiên, khi có Chỉ thị 20 của Thủ tướng, phạm vi, quy mô giảm ùn tắc, ô nhiễm môi trường không dừng ở khu vực phố cổ hay Hồ Hoàn Kiếm và 3 quận cũ là Hoàn Kiếm, Ba Đình, Đống Đa… nữa mà mở rộng ra cả vùng đô thị rộng lớn nằm trong phạm vi đường Vành đai 1 với chu vi lên đến 25 km.

Xác định 18 tuyến phố là ranh giới để cấm xe máy xăng, đại diện liên ngành Xây dựng – Công an cho biết, từ thực tế đường Vành đai 1 hiện nay, khi xác định ranh giới, phạm vi để cấm xe máy xăng hoạt động trong phạm vi đường Vành đai 1, liên ngành xác định có khoảng 18 tuyến phố/đường được lấy làm ranh giới.

Khi thực hiện vùng “xanh” không có xe máy xăng này, cùng với lực lượng Công an – CSGT đứng làm nhiệm vụ ở các nút giao với đường Vành đai 1, liên ngành cũng sẽ bố trí, lắp đặt hệ thống biển báo, biển hướng dẫn vùng hạn chế hoạt động của phương tiện giao thông, riêng xe máy sẽ có các biển cấm đi qua Vành đai 1. Với các xe vi phạm, sau thời gian tuyên truyền nhắc nhở, lực lượng liên ngành sẽ xử phạt với các lỗi đi vào đường cấm, đường không được phép đi vào.

Việc hạn chế và cấm xe máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong vành đai 1 sẽ giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường và ùn tắc giao thông trong khu vực nội đô Hà Nội. Đồng thời, việc này cũng sẽ góp phần nâng cao ý thức của người dân về bảo vệ môi trường và sử dụng phương tiện giao thông thân thiện với môi trường.

Trong thời gian tới, thành phố sẽ tiếp tục triển khai các biện pháp để hạn chế phương tiện giao thông gây ô nhiễm môi trường và ùn tắc giao thông. Đồng thời, thành phố cũng sẽ đầu tư vào các giải pháp công nghệ để giám sát và quản lý phương tiện giao thông, đảm bảo việc thực hiện vùng LEZ và cấm xe máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch được hiệu quả.