Siêu Trái Đất – Tapchidoanhnhan.com https://tapchidoanhnhan.com Kết nối doanh nhân, lan tỏa tri thức, nâng tầm giá trị Sat, 30 Aug 2025 08:02:32 +0000 vi hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.7.2 https://cloud.linh.pro/tapchidoanhnhan/2025/08/ceo.svg Siêu Trái Đất – Tapchidoanhnhan.com https://tapchidoanhnhan.com 32 32 Siêu Trái Đất TOI-184 hé mở bí mật về sự sống ngoài vũ trụ https://tapchidoanhnhan.com/sieu-trai-dat-toi-184-he-mo-bi-mat-ve-su-song-ngoai-vu-tru/ Sat, 30 Aug 2025 08:02:28 +0000 https://tapchidoanhnhan.com/sieu-trai-dat-toi-184-he-mo-bi-mat-ve-su-song-ngoai-vu-tru/

Một phát hiện mới của NASA đã tiết lộ sự tồn tại của một hành tinh bí ẩn, được mệnh danh là ‘siêu Trái Đất’, cách chúng ta 154 năm ánh sáng. Hành tinh này, có tên TOI-1846 b, đang thu hút sự chú ý của các nhà khoa học do phát ra một tín hiệu lặp lại. TOI-1846 b có kích thước lớn gấp gần hai lần và nặng gấp bốn lần Trái Đất, quay quanh một ngôi sao lùn đỏ nhỏ với chu kỳ chỉ 4 ngày.

Phát hiện hành tinh đầu tiên đang 'tự hủy diệt'
Phát hiện hành tinh đầu tiên đang ‘tự hủy diệt’

Trong quá trình quay quanh ngôi sao chủ, TOI-1846 b tạo ra hiện tượng giảm sáng lặp lại kỳ lạ. Tín hiệu này lần đầu tiên được kính viễn vọng không gian TESS của NASA quan sát thấy vào tháng 3 hàng năm. TOI-1846 b đã được xác nhận bởi một nhóm các nhà khoa học sử dụng cả kính thiên văn trên không gian và dưới mặt đất. Hành tinh này nằm trong ‘khoảng trống bán kính’, một vùng kích thước mà các hành tinh xuất hiện thưa thớt, nằm giữa các hành tinh nhỏ, đá như Trái Đất và các hành tinh lớn, giàu khí như Sao Hải Vương.

TESS đã ghi nhận hơn 7.600 sự kiện “quá cảnh” và xác nhận hơn 630 hành tinh cho đến nay. Ảnh minh hoạ: NASA
TESS đã ghi nhận hơn 7.600 sự kiện “quá cảnh” và xác nhận hơn 630 hành tinh cho đến nay. Ảnh minh hoạ: NASA

Mặc dù nhiệt độ bề mặt ước tính của TOI-1846 b lên tới 600 độ F (khoảng 315 độ C), các nhà nghiên cứu cho rằng hành tinh này vẫn có thể chứa nước. Họ tin rằng TOI-1846 b có lõi rắn, giàu đá, một lớp băng dày đặc, và thậm chí có thể có một đại dương nông hoặc một lớp khí quyển mỏng. Các phép đo của nhóm nghiên cứu cũng cho thấy hành tinh này quay quanh ngôi sao chủ chỉ trong chưa đầy 4 ngày, trên một quỹ đạo gần hơn nhiều so với khoảng cách của Sao Thủy với Mặt Trời trong Hệ Mặt Trời.

Ngôi sao chủ của TOI-1846 b là một ngôi sao lùn đỏ, có kích thước và khối lượng bằng khoảng 40% của Mặt Trời, và phát sáng ở nhiệt độ khoảng 6.000 độ F (khoảng 3.300 độ C). Do các sao lùn đỏ có kích thước nhỏ hơn và phát sáng yếu hơn, nên các hành tinh phải quay rất gần để nhận đủ nhiệt. Điều này cũng khiến việc phát hiện hành tinh trở nên dễ dàng hơn khi chúng đi ngang qua trước ngôi sao, gây ra sự mờ sáng nhỏ dễ nhận diện bằng kính viễn vọng.

Cũng có khả năng TOI-1846 b bị khóa thủy triều (tidally locked), nghĩa là một mặt luôn hướng về ngôi sao, trong khi mặt còn lại chìm trong bóng tối. Sự chênh lệch nhiệt độ lớn này có thể tạo điều kiện cho nước bị ‘bẫy lại’ ở những vùng mát hơn, tùy thuộc vào cách nhiệt được truyền qua bầu khí quyển.

NASA hy vọng Kính viễn vọng Không gian James Webb sẽ sớm nhắm tới TOI-1846 b để nghiên cứu bầu khí quyển bằng ánh sáng hồng ngoại. Nếu điều kiện phù hợp, Webb có thể phát hiện dấu hiệu của hơi nước, methane, carbon dioxide hoặc các loại khí khác. Các kính thiên văn mặt đất như Đài quan sát Gemini ở Hawaii cũng đang hỗ trợ, sử dụng thiết bị chính xác MAROON-X để đo sự dao động nhỏ của ngôi sao gây ra bởi lực hấp dẫn của hành tinh, giúp xác định khối lượng của nó và phát hiện các hành tinh ẩn khác.

Các nhà nghiên cứu cho rằng TOI-1846 b không phải là hành tinh duy nhất trong hệ này. Những thay đổi nhẹ trong quỹ đạo của nó cho thấy có thể tồn tại một hành tinh khác trong cùng hệ sao, có thể nằm ở vùng xa hơn và mát hơn, tức là khu vực có thể sống được (habitable zone). Khám phá này đi kèm với một phát hiện khác gần đây: TOI-715 b, một hành tinh siêu Trái Đất khác, nằm cách Trái Đất 137 năm ánh sáng, cũng quay quanh một sao lùn đỏ.

Việc nghiên cứu các hành tinh như TOI-1846 b có thể tiết lộ bao nhiêu thế giới có thể sinh sống đang ẩn mình trong ‘sân sau’ của chúng ta trong thiên hà. Các nhà thiên văn học hy vọng sẽ hiểu rõ hơn về cơ chế vì sao một số hành tinh nhỏ mất khí quyển theo thời gian, trong khi những hành tinh khác vẫn giữ được. Vì sao lùn đỏ chiếm khoảng 75% tổng số sao trong Dải Ngân Hà, nên việc khám phá các hành tinh như TOI-1846 b có thể mang lại những thông tin quý giá về khả năng sinh sống của các thế giới khác.

]]>
Phát hiện siêu Trái Đất mới có thể hỗ trợ sự sống gần nơi ở của chúng ta https://tapchidoanhnhan.com/phat-hien-sieu-trai-dat-moi-co-the-ho-tro-su-song-gan-noi-o-cua-chung-ta/ Thu, 21 Aug 2025 16:47:37 +0000 https://tapchidoanhnhan.com/phat-hien-sieu-trai-dat-moi-co-the-ho-tro-su-song-gan-noi-o-cua-chung-ta/

Một nhóm các nhà nghiên cứu từ Viện Nghiên cứu Ngoại hành tinh Trottier (IREx) tại Canada đã tiến hành một cuộc điều tra sâu về hệ thống hành tinh quay quanh L98-59, một ngôi sao lùn đỏ nằm cách Trái Đất 35 năm ánh sáng. Cuộc nghiên cứu này đã dẫn đến việc phát hiện ra hành tinh thứ năm trong hệ thống này, được đặt tên là L98-59 f. Đây là một siêu Trái Đất nằm trong vùng Goldilocks, hay còn gọi là vùng sự sống, của sao mẹ, nơi nước có thể tồn tại ở trạng thái lỏng.

Vùng Goldilocks được xác định là khu vực có khoảng cách với sao mẹ vừa đủ để các hành tinh nhận được nhiệt lượng phù hợp và duy trì được nước ở trạng thái lỏng. Trong Hệ Mặt Trời của chúng ta, có ba hành tinh thuộc vùng này: Sao Kim, Trái Đất và Sao Hỏa. Sự hiện diện của L98-59 f đã được phát hiện thông qua những biến thiên tinh tế trong chuyển động của ngôi sao, được phát hiện bằng cách sử dụng phép đo vận tốc xuyên tâm.

L98-59 f nhận được năng lượng từ sao mẹ L98-59 tương đương với những gì Trái Đất nhận được từ Mặt Trời. Điều này khiến nó trở thành một mục tiêu cực kỳ hấp dẫn cho các dự án săn tìm sự sống ngoài hành tinh. Trước đó, ngôi sao mẹ L98-59 đã được kính viễn vọng không gian TESS của NASA phát hiện lần đầu tiên vào năm 2019. Nó lập tức gây chú ý với 4 hành tinh có kích cỡ gần giống Trái Đất quay quanh.

Các hành tinh trong hệ thống này có những đặc điểm rất đa dạng, từ tiểu Trái Đất hiếm hoi L98-59 b đến các hành tinh có thể trải qua hoạt động núi lửa cực độ do thủy triều. L98-59 f là một phát hiện mà các nhà khoa học rất trông đợi. Việc tìm thấy một hành tinh ôn đới trong một hệ thống nhỏ gọn như vậy khiến khám phá này đặc biệt thú vị, làm nổi bật sự đa dạng đáng chú ý của các hệ thống ngoại hành tinh và củng cố việc nghiên cứu các hành tinh có khả năng sinh sống xung quanh các ngôi sao khối lượng thấp.

Khoảng cách chỉ 35 năm ánh sáng cũng đưa L98-59 f vào danh sách các ngoại hành tinh có tiềm năng sinh sống gần nhất mà nhân loại từng biết đến. Nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí khoa học The Astronomical Journal.

]]>