Trái đất – Tapchidoanhnhan.com

Phát hiện hành tinh cách Earth 35 năm ánh sáng có thể hỗ trợ sự sống

Linh — Tue, 12 Aug 2025 02:49:12 +0000

Một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực thiên văn học đã được ghi nhận với việc xác nhận sự tồn tại của một hành tinh có điều kiện lý tưởng để duy trì sự sống. Viện Nghiên cứu hành tinh ngoài Hệ Mặt Trời Trottier (Canada) và NASA đã phối hợp để công bố phát hiện về hành tinh L98–59 f, một ‘siêu Trái Đất’ quay quanh sao lùn đỏ L98–59.

L 98–59 f – hành tinh có khả năng hỗ trợ sự sống ở khoảng cách tương đối gần Trái Đất. (Ảnh: ESO)

Hành tinh này được xác định nằm trong ‘vùng có thể ở được’, nơi nước lỏng có khả năng tồn tại trên bề mặt, một điều kiện tiên quyết cho sự sống tương tự như trên Trái Đất. Với khoảng cách chỉ khoảng 35 năm ánh sáng từ Trái Đất, L98–59 f trở thành một trong những hành tinh quan trọng được phát hiện gần đây.

Ông Charles Cadieux, tác giả chính của nghiên cứu, đánh giá cao việc tìm ra một hành tinh ôn hòa trong một hệ sao nhỏ gọn. Điều này không chỉ minh chứng cho sự đa dạng của các hệ hành tinh ngoài Hệ Mặt Trời mà còn khẳng định tầm quan trọng của việc nghiên cứu các hành tinh quay quanh các sao lùn đỏ, loại sao phổ biến nhất trong vũ trụ.

Hệ sao L98–59 lần đầu tiên được phát hiện vào năm 2019 với bốn hành tinh đã biết. Qua việc kết hợp dữ liệu từ các đài quan sát dưới mặt đất và các phép đo chính xác hơn, các nhà khoa học đã xác định được hành tinh thứ năm, L98–59 f. Phương pháp phát hiện hành tinh này dựa trên việc theo dõi những dao động rất nhỏ trong chuyển động của ngôi sao, đòi hỏi công nghệ đo đạc cực kỳ chính xác.

Các nhà nghiên cứu tính toán rằng lượng năng lượng mà L98–59 f nhận được từ sao chủ tương đương với mức năng lượng Trái Đất nhận từ Mặt Trời. Điều này củng cố giả thiết rằng hành tinh này có thể sở hữu nước dạng lỏng và trở thành ứng viên sáng giá cho sự sống ngoài Trái Đất.

Ngoài ra, nhóm nghiên cứu cũng công bố thông tin về bốn hành tinh còn lại trong hệ. L98–59 b, hành tinh gần sao chủ nhất, có kích thước bằng 84% Trái Đất và khối lượng bằng khoảng một nửa. Hai hành tinh tiếp theo được cho là có địa chất tương đồng với vệ tinh Io của Sao Mộc. Riêng hành tinh thứ tư có thể là một ‘thế giới nước’, với cấu trúc chứa phần lớn là chất lỏng.

Giáo sư René Doyon, một trong các đồng tác giả của nghiên cứu, cho rằng hệ hành tinh L98–59 cung cấp cơ hội độc đáo để nghiên cứu cách mà các hành tinh loại siêu Trái Đất hoặc tiểu Hải Vương hình thành. Với sự đa dạng về cấu trúc và đặc tính vật lý, L98–59 trở thành một phòng thí nghiệm thiên nhiên lý tưởng.

Sau phát hiện quan trọng này, nhóm nghiên cứu dự định sử dụng kính viễn vọng không gian James Webb để phân tích kỹ hơn thành phần khí quyển và bề mặt của các hành tinh trong hệ sao L98–59. Việc phát hiện L98–59 f, một hành tinh có khả năng hỗ trợ sự sống gần Trái Đất, mở ra nhiều hy vọng về khả năng tồn tại sự sống ngoài hành tinh trong vũ trụ rộng lớn.

Mặt Trời sẽ biến thành ‘người khổng lồ đỏ’ và nuốt chửng Trái Đất?

Linh — Sat, 09 Aug 2025 20:39:06 +0000

Trong khoảng 5 tỷ năm nữa, Mặt Trời sẽ cạn kiệt nhiên liệu hydro và bước vào một giai đoạn biến đổi dữ dội. Lúc đó, lõi của ngôi sao trung tâm hệ Mặt Trời sẽ sụp đổ, trong khi lớp vỏ ngoài sẽ phình to một cách đáng kể, biến nó thành một người khổng lồ đỏ.

Ở giai đoạn này, hai hành tinh Sao Thủy và Sao Kim có khả năng cao sẽ bị Mặt Trời nuốt chửng do vị trí của chúng quá gần với Mặt Trời. Số phận của Trái Đất vẫn còn là một câu hỏi lớn, nhưng nhiều khả năng hành tinh chúng ta cũng sẽ bị kéo vào và bị thiêu rụi trong biển lửa của Mặt Trời.

Khoảng 1 tỷ năm sau khi kết thúc giai đoạn người khổng lồ đỏ, Mặt Trời sẽ trải qua một sự thay đổi khác khi nó trút bỏ lớp vỏ ngoài và co lại thành một vật thể có kích thước tương đương với Trái Đất nhưng có mật độ vật chất cực kỳ cao. Lúc này, Mặt Trời đã trở thành một sao lùn trắng.

Khi Mặt Trời trở thành một sao lùn trắng, hệ Mặt Trời sẽ trở thành một nơi băng giá, hoang tàn và chìm trong bóng tối vĩnh cửu. Tuy nhiên, về mặt kỹ thuật, hệ Mặt Trời vẫn chưa chết hẳn. Các hành tinh khổng lồ như Sao Mộc và Sao Thổ vẫn sẽ tiếp tục quay quanh xác chết của Mặt Trời trong một vũ điệu cô độc kéo dài hàng tỷ năm.

Trong thời gian dài không tưởng tiếp theo, sự cân bằng hấp dẫn của hệ Mặt Trời sẽ bị phá vỡ. Các hành tinh có thể va chạm vào nhau, bị một ngôi sao lang thang xé toạc, hoặc bị văng ra khỏi hệ Mặt Trời mãi mãi. Cuối cùng, có lẽ sau hàng triệu tỷ năm, sẽ không còn gì sót lại từ hệ Mặt Trời mà chúng ta từng biết.

Trong tương lai xa xôi, các nhà khoa học vẫn tiếp tục nghiên cứu và khám phá những bí mật của vũ trụ, bao gồm cả số phận của hệ Mặt Trời. Tuy nhiên, một điều chắc chắn là vũ trụ luôn chứa đầy những bí ẩn và bất ngờ, và con người sẽ tiếp tục khám phá và tìm hiểu về chúng.

Thông tin thêm về hệ Mặt Trời và vũ trụ có thể được tìm thấy tại các trang web khoa học uy tín.

Ngày mai có thể là ngày ngắn kỷ lục trong lịch sử

Linh — Thu, 31 Jul 2025 09:05:01 +0000

Ngày 22/7 có thể trở thành một trong những ngày ngắn kỷ lục trong cuộc đời của bạn khi Trái Đất dự kiến quay nhanh bất thường. Hiện tượng này vẫn đang là một bí ẩn đối với các nhà khoa học trên toàn cầu.

Theo trang Timeanddate.com, từ năm 2020, Trái Đất đã chứng kiến những ngày ngắn chưa từng có vào giữa năm. Dự báo cho năm 2025 cho thấy các ngày 9/7, 10/7, 22/7 và 5/8 sắp tới có khả năng sẽ là những ngày ngắn nhất trong lịch sử.

Với ngày 9.7 và ngày 10.7 vừa trải qua, độ dài của ngày vẫn còn đang được các nhà khoa học xác nhận thông tin chính xác. Trong khi đó hôm nay 22.7 tiếp tục được dự đoán sẽ là ngày ngắn bất thường

Các nhà khoa học chỉ ra rằng hành tinh của chúng ta không phải là một người giữ thời gian hoàn hảo. Trung bình, Trái Đất hoàn thành một vòng quay hoàn chỉnh trên trục của nó trong 86.400 giây, tức là 24 giờ, cộng hoặc trừ một mili giây hoặc hơn. Một mili giây tương đương với 0,001 giây, nhỏ hơn rất nhiều so với một cái chớp mắt kéo dài khoảng 100 mili giây.

Để đo những thay đổi nhỏ hàng ngày trong tốc độ quay của Trái Đất, các nhà khoa học sử dụng đồng hồ nguyên tử, được đưa vào sử dụng từ những năm 1950. Số mili giây trên hoặc dưới 86.400 giây được gọi là độ dài của ngày (LOD), khác với khái niệm độ dài của ban ngày.

Trước năm 2020, LOD ngắn nhất từng được ghi nhận bởi đồng hồ nguyên tử là -1,05 ms, có nghĩa là Trái Đất hoàn thành một vòng quay so với mặt trời trong 1,05 mili giây ít hơn 86.400 giây. Tuy nhiên, kể từ đó, Trái Đất đã phá vỡ kỷ lục cũ này hàng năm khoảng nửa mili giây. Ngày ngắn nhất là -1,66 ms vào ngày 5/7/2024.

Trái Đất dự kiến sẽ lại gần với kỷ lục này vào năm 2025 vào khoảng ngày 9/7, 10/7, 22/7 và 5/8. Biến động ngắn hạn trong LOD bị ảnh hưởng bởi quỹ đạo của mặt trăng. Hành tinh của chúng ta quay nhanh hơn khi vị trí của mặt trăng ở xa về phía bắc hoặc phía nam đường xích đạo của Trái Đất. Mặt trăng sẽ ở khoảng cách xa nhất so với đường xích đạo của Trái Đất vào 3 ngày có thể xảy ra LOD ngắn nhất vào năm 2025.

Về câu hỏi tại sao Trái Đất lại tăng tốc và khi nào nó sẽ quay chậm lại, các nhà khoa học cho rằng đây là những câu hỏi khó. Tốc độ quay của Trái Đất bị ảnh hưởng bởi một danh sách dài các yếu tố bao gồm chuyển động phức tạp của lõi Trái Đất, đại dương và khí quyển. Nguyên nhân của sự tăng tốc này của Trái Đất vẫn chưa được khoa học giải thích chính xác.