Sự vắng mặt của tên lửa hành trình Kalibr trong xung đột ở Ukraine gần đây đã đặt ra câu hỏi về chiến thuật tác chiến của quân đội Nga cũng như hạn chế của hải quân nước này. Trong một thời gian dài, Kalibr là vũ khí chủ lực của Nga để tấn công các mục tiêu sâu trong lãnh thổ Ukraine, với tầm bắn lên tới 2.600 km và mang đầu đạn nặng 500 kg. Tuy nhiên, tần suất xuất hiện của loại tên lửa này trên chiến trường Ukraine đã giảm đáng kể trong những tháng gần đây.
Các chuyên gia quân sự Nga cho rằng sự thay đổi trong chiến thuật và hạn chế của hải quân là nguyên nhân chính dẫn đến việc giảm sử dụng tên lửa Kalibr. Hạm đội Biển Đen của Nga đang đối mặt với nhiều mối đe dọa, bao gồm sức ép từ các phương tiện không người lái trên biển của Ukraine, khiến hải quân Nga phải đưa các tàu chiến ra xa khỏi khu vực hoạt động quen thuộc. Điều này làm giảm tầm hoạt động hiệu quả của tên lửa Kalibr và làm phức tạp việc phóng tên lửa từ xa.
Khả năng phòng không của Ukraine cũng đã tăng cường đáng kể nhờ các hệ thống phòng không phương Tây như Patriot và IRIS-T, khiến tên lửa Kalibr dễ bị ngăn chặn hơn. Từ góc độ kinh tế – quân sự, các chuyên gia Nga đặt câu hỏi về tính hợp lý khi sử dụng tên lửa Kalibr đắt đỏ trong khi các thiết bị rẻ hơn như UAV tự sát có thể đạt hiệu quả tương đương.
Một yếu tố khác là vai trò ngày càng rõ nét của tên lửa hành trình Kh-101, với nhiều biến thể hơn và khả năng linh hoạt trong việc lựa chọn loại đầu đạn phù hợp với từng mục tiêu cụ thể. Tên lửa Kh-101 tỏ ra vượt trội hơn khi được phóng từ máy bay ném bom chiến lược, cho phép Nga thực hiện đòn tấn công chớp nhoáng.
Báo cáo của tình báo Ukraine cũng phản ánh việc quân đội Nga đang ưu tiên sản xuất tên lửa hành trình Kh-101 hơn Kalibr, với sản lượng khoảng 195 tên lửa mỗi tháng, gồm 60 tên lửa Iskander-M, 60 tên lửa Kh-101 và 30 tên lửa Kalibr. Điều này cho thấy sự chuyển dịch trong chiến lược sản xuất và triển khai vũ khí của Nga trong bối cảnh xung đột ở Ukraine.
Nhìn chung, sự giảm sử dụng tên lửa Kalibr và sự gia tăng vai trò của tên lửa Kh-101 phản ánh sự thích nghi và điều chỉnh chiến thuật của quân đội Nga trong xung đột ở Ukraine. Việc đánh giá hiệu quả của các chiến thuật này và tác động của chúng đối với diễn biến xung đột vẫn còn cần được theo dõi và phân tích.
