Giai đoạn chuyển đổi thuế đối với các hộ kinh doanh đang trở thành một bước ngoặt quan trọng, nhưng để quá trình này diễn ra thuận lợi, họ rất cần sự hỗ trợ và hướng dẫn chi tiết hơn ngoài những quy định hiện có. Tính đến thời điểm hiện nay, Việt Nam có hơn 5,2 triệu hộ kinh doanh, trong đó khoảng 3,6 triệu hộ đã được quản lý thuế đến cuối năm 2024. Tuy nhiên, số liệu thống kê đến ngày 20/6/2025 cho thấy, chỉ có khoảng 45.247 hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng trở lên đã đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử. Con số này còn khá khiêm tốn nếu so với mục tiêu về quản lý thuế toàn diện.
Quá trình chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai thuế, lập hóa đơn điện tử và phân luồng dòng tiền qua tài khoản riêng là hoàn toàn hợp lý trong dài hạn. Tuy nhiên, trong ngắn hạn, việc này đang tạo ra nhiều thách thức cho các hộ kinh doanh nhỏ. Những thách thức này không chỉ đến từ kỹ năng số, hiểu biết pháp lý mà còn từ chi phí vận hành mà các hộ kinh doanh phải đối mặt.
Theo luật sư Lê Thị Nhung, Giám đốc Công ty Luật L&A Legal Experts, việc chuyển đổi này không chỉ đơn thuần là thay đổi kỹ thuật mà còn là một bước chuyển thể chế, đòi hỏi tư duy chính sách thấu đáo. Bà Nhung cho rằng không thể áp dụng cùng một khuôn khổ quản lý cho cả hộ kinh doanh có doanh thu lớn và nhỏ. Nếu không thiết kế chính sách mềm dẻo và linh hoạt, hàng loạt hộ kinh doanh nhỏ sẽ chọn cách ngừng hoạt động hoặc chuyển sang hoạt động phi chính thức.
Bên cạnh đó, luật sư Nhung cũng cảnh báo về khoảng trống pháp lý trong quản lý dữ liệu số, đặc biệt là về chuẩn chia sẻ dữ liệu giữa các bên liên quan. Góp ý thêm góc nhìn từ thực tiễn, luật sư Nguyễn Đức Biên, Giám đốc Công ty Luật TNHH Đại La, cho rằng việc chuyển đổi chỉ bền vững nếu được phân loại theo nhóm đối tượng. Luật sư Biên nhấn mạnh rằng với những hộ kinh doanh nhỏ, nên áp dụng chính sách nương nhẹ, miễn xử phạt vi phạm lần đầu, hỗ trợ chi phí chuyển đổi và hướng dẫn kê khai một cách cụ thể.
Tóm lại, để hỗ trợ các hộ kinh doanh trong giai đoạn chuyển đổi thuế quan trọng này, cần có sự hỗ trợ và hướng dẫn cụ thể, cùng với việc phân loại theo nhóm đối tượng để xây dựng chính sách phù hợp. Bằng cách này, các hộ kinh doanh có thể vượt qua giai đoạn chuyển đổi một cách suôn sẻ và hiệu quả, đồng thời đóng góp vào sự phát triển lành mạnh của nền kinh tế. Việc quản lý thuế hiệu quả cũng sẽ giúp tăng cường sự minh bạch và công bằng trong môi trường kinh doanh, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của doanh nghiệp và kinh tế Việt Nam.
Mặc dù còn nhiều thách thức phía trước, với sự hỗ trợ từ các cơ quan chức năng và việc điều chỉnh chính sách phù hợp, các hộ kinh doanh có thể hoàn thành mục tiêu chuyển đổi thuế, tiến tới hoạt động kinh doanh một cách minh bạch và hiệu quả hơn. Nếu có sự chuẩn bị và hỗ trợ đầy đủ, giai đoạn chuyển đổi này sẽ là cơ hội để các hộ kinh doanh phát triển bền vững và lâu dài, góp phần vào sự thịnh vượng của kinh tế Việt Nam.
