Trung Quốc đã chính thức khởi động dự án xây dựng một con đập thủy điện khổng lồ trên cao nguyên Tây Tạng, với tham vọng biến nó trở thành một trong những cơ sở thủy điện lớn nhất trên thế giới. Thủ tướng Trung Quốc, ông Lý Cường, đã chủ trì lễ khởi công dự án vào ngày 19/7 tại thành phố Nyingchi, thuộc khu tự trị Tây Tạng.
Dự án này nằm ở hạ lưu sông Yarlung Tsangpo, dòng sông quan trọng chảy qua Tây Tạng và sau đó trở thành sông Brahmaputra, chảy qua Ấn Độ và Bangladesh trước khi đổ ra biển. Được lên kế hoạch từ năm 2020 như một phần của kế hoạch phát triển 5 năm nhằm khai thác tiềm năng thủy điện của cao nguyên Tây Tạng, dự án đã được phê duyệt vào tháng 12 năm ngoái và hiện đã sẵn sàng để triển khai.
Với công suất điện dự kiến lên đến 300 tỷ kilowatt-giờ mỗi năm, gấp ba lần công suất của đập Tam Hiệp – một trong những đập thủy điện lớn nhất thế giới hiện nay, dự án này hứa hẹn sẽ là một trong những dự án thủy điện hàng đầu thế giới. Tuy nhiên, dự án cũng đã gây ra những lo ngại tại Ấn Độ và Bangladesh về vấn đề an ninh nguồn nước và lương thực, cũng như việc di dời dân cư và tác động tiêu cực đến môi trường.
Trung Quốc đã khẳng định rằng dự án đã trải qua các đánh giá khoa học nghiêm ngặt và sẽ không gây ra bất kỳ ảnh hưởng tiêu cực nào đến môi trường sinh thái, ổn định địa chất hay quyền sử dụng nguồn nước của các quốc gia hạ lưu. Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng cho biết rằng dự án có thể hỗ trợ công tác phòng chống thiên tai và thích ứng với biến đổi khí hậu tại các khu vực hạ lưu.
Dự án này bao gồm 5 nhà máy thủy điện bậc thang, với tổng mức đầu tư ước tính khoảng 1.200 tỷ nhân dân tệ (tương đương 167 tỷ USD). Dự án chủ yếu sẽ cung cấp điện ra ngoài Tây Tạng, đồng thời cũng đáp ứng nhu cầu sử dụng trong khu vực.
Tập đoàn China Yajiang, một doanh nghiệp nhà nước mới được thành lập, sẽ làm chủ đầu tư dự án. Động thái này đã thúc đẩy Ấn Độ đẩy nhanh tiến độ các dự án thủy điện của riêng mình trên sông Brahmaputra tại Arunachal Pradesh, nhằm khẳng định quyền sử dụng nguồn nước.
Các chuyên gia và nhà nghiên cứu đang密切 theo dõi dự án này, không chỉ vì tầm quan trọng của nó trong việc cung cấp năng lượng tái tạo mà còn vì những tác động tiềm ẩn của nó đối với môi trường và các cộng đồng địa phương. Việc Trung Quốc triển khai dự án này cũng làm nổi bật sự quan tâm ngày càng tăng của quốc gia này đối với việc khai thác tài nguyên thiên nhiên trên cao nguyên Tây Tạng.
Trong bối cảnh thế giới đang hướng tới giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu và chuyển đổi sang các nguồn năng lượng tái tạo, dự án đập thủy điện trên cao nguyên Tây Tạng đang thu hút sự chú ý toàn cầu. Mọi diễn biến của dự án này sẽ có ý nghĩa quan trọng, không chỉ đối với môi trường và kinh tế của khu vực mà còn đối với quan hệ quốc tế trong lĩnh vực tài nguyên và năng lượng.
Giữa lúc này, việc đảm bảo tiến trình của dự án được thực hiện một cách minh bạch và bền vững, với sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan, là điều cần thiết để phản ánh trách nhiệm của Trung Quốc cũng như của cộng đồng quốc tế trong việc bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.
