Hiện tượng người trẻ ngày càng ít ăn các món ăn truyền thống như phở, bún chả… đang trở nên phổ biến ở các thành phố lớn. Trong khi đó, các chuỗi ăn uống ngoại quốc như lẩu băng chuyền, bò nướng lại thu hút đông đảo giới trẻ. Sự chênh lệch này đặt ra câu hỏi về nguyên nhân dẫn đến tình trạng này.
Gần đây, tôi có dịp đến một tiệm phở quen trên con phố nhỏ, nơi đã tồn tại gần 30 năm. Quán nổi tiếng với nước dùng ninh xương trong 8 tiếng và miếng nạm gầu ăn một lần là ghiền. Tuy nhiên, sau nhiều lần ngồi ăn, tôi nhận ra một điều kỳ lạ: hầu hết khách ra vào đều ngoài 40. Trong khi đó, các quán trà sữa, quán thức ăn nhanh, gà rán, lẩu băng chuyền… lại chật kín sinh viên, nhân viên văn phòng trẻ hơn.
Một trong những lý do chính dẫn đến sự chênh lệch này là do đời sống đô thị, với guồng quay nhanh và sự tiện lợi làm chuẩn mực, khiến bữa sáng trở thành một phần của cuộc đua thời gian. Từ góc độ người bán, nhiều quán phở cũng không còn mặn mà với giới trẻ. Một bác chủ quán nói: ‘Tụi nhỏ lâu thật lâu mới đến ăn, giờ người già mới chịu ngồi lại ăn phở’. Phở, theo cách vận hành của nhiều hàng quán hiện nay, mặc định là món ăn của thế hệ đi trước.
Nhưng điều đáng nói hơn là sự đứt gãy. Phở không chỉ là món ăn, nó còn là biểu tượng. Nếu phở muốn tồn tại không chỉ như một biểu tượng hoài niệm, thì chính những người làm phở nói riêng và các món ăn truyền thống khác cần nhìn nhận lại cách đối thoại với thế hệ mới. Cần có sự thay đổi trong cách phục vụ, cách thức trình bày món ăn và không gian quán để thu hút giới trẻ.
Một yếu tố khác là sự đa dạng của các món ăn ngoại quốc đang ngày càng tăng. Các chuỗi ăn uống ngoại quốc như lẩu băng chuyền, bò nướng… đang trở thành lựa chọn hàng đầu của giới trẻ vì sự phong phú và đa dạng trong menu. Để cạnh tranh, các món ăn truyền thống cần tìm cách đổi mới và sáng tạo để đáp ứng nhu cầu của thế hệ mới.
Cuối cùng, việc giữ gìn và phát triển các món ăn truyền thống là trách nhiệm của tất cả chúng ta. Cần có sự chung tay của các nhà hàng, quán ăn và cả người tiêu dùng để giữ gìn và phát triển các món ăn truyền thống của Việt Nam.
