Các nhà nghiên cứu đã đạt được một bước tiến quan trọng trong việc hiểu về sự hình thành và thay đổi của các dòng sông trên toàn cầu. Theo một nghiên cứu mới, các con sông có xu hướng hình thành nhiều nhánh khi tốc độ xói mòn bờ sông nhanh hơn tốc độ lắng đọng trầm tích ở các bờ đối diện. Phát hiện này có ý nghĩa quan trọng đối với việc quản lý và bảo vệ các hệ sinh thái sông ngòi đa dạng.
Sông ngòi đóng vai trò quan trọng như những động mạch của Trái Đất, cung cấp nước, trầm tích và các chất dinh dưỡng cần thiết cho các hệ sinh thái khác nhau. Tuy nhiên, việc tìm hiểu nguyên nhân định hình dòng chảy của các con sông đã là một thách thức đối với các nhà nghiên cứu trong hơn một thế kỷ qua.
Một nhóm nghiên cứu tại Đại học California, Santa Barbara (UCSB) đã thực hiện một nghiên cứu toàn diện về động lực của các nhánh sông. Họ đã lập bản đồ và phân tích dữ liệu từ 84 con sông trên toàn cầu trong suốt 36 năm, sử dụng các hình ảnh vệ tinh để theo dõi sự thay đổi. Kết quả cho thấy rõ ràng rằng tốc độ xói mòn bờ sông và tốc độ lắng đọng trầm tích ở các bờ đối diện quyết định sự hình thành các nhánh sông.
Các nhà nghiên cứu đã phân loại sông ngòi thành hai loại chính: sông đơn dòng và sông đa dòng. Hầu hết các con sông lớn nhất trên thế giới đều thuộc loại sông đa dòng, trong khi sông Mississippi ở Mỹ là một ví dụ điển hình cho sông đơn dòng.
Nghiên cứu này mở ra những cơ hội mới cho việc hiểu và quản lý các thảm họa thiên nhiên liên quan đến sông ngòi, cũng như nỗ lực phục hồi các dòng sông. Việc tái kết nối các vùng đồng bằng ngập lụt với các con sông đã bị phân dòng đang ngày càng được quan tâm. Những giải pháp phục hồi dựa trên tự nhiên đòi hỏi phải xác định được độ rộng của hành lang sông cần thiết, cũng như thời gian để một con sông hồi phục trạng thái tự nhiên.
Với kết quả nghiên cứu mới, các nhà khoa học đã đề xuất một công thức để tính toán thời gian một con sông hình thành dòng chảy mới. Điều này có thể giúp chuyển đổi việc lập kế hoạch phòng chống lũ lụt và phục hồi hệ sinh thái sông ngòi, cung cấp một công cụ quan trọng cho việc bảo vệ môi trường và quản lý tài nguyên nước.
Thông tin chi tiết về nghiên cứu có thể được tìm thấy tại đại học California, Santa Barbara. Thêm vào đó, những phát hiện này cũng đã được công bố trên các tạp chí khoa học uy tín, góp phần vào sự phát triển của lĩnh vực nghiên cứu về sông ngòi và hệ sinh thái.
