Trong bối cảnh hiện nay, việc khai thác và sử dụng năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện gió ngoài khơi, đang trở thành một phần quan trọng trong chiến lược năng lượng quốc gia của Việt Nam. Ngân hàng Thế giới (World Bank) đã đưa ra khuyến nghị về một lộ trình hai giai đoạn nhằm phân bổ quyền đầu tư vào lĩnh vực đầy tiềm năng này.
Giai đoạn đầu tiên được gọi là “Cửa sổ mở” (open door), trong đó các nhà đầu tư sẽ tự đề xuất các khu vực mà họ cho là phù hợp để khảo sát và triển khai dự án điện gió ngoài khơi. Ở giai đoạn này, Nhà nước sẽ tiến hành xem xét các đề xuất dựa trên một số tiêu chí rõ ràng, bao gồm năng lực tài chính, kinh nghiệm kỹ thuật cũng như khả năng triển khai dự án của các nhà đầu tư. Việc áp dụng cơ chế “Cửa sổ mở” cho phép các nhà đầu tư có thể chủ động tiếp cận và nghiên cứu các vị trí có tiềm năng, đồng thời giúp Nhà nước thu hút được nhiều nguồn lực và ý tưởng mới.
Sau khi kết thúc giai đoạn “Cửa sổ mở”, giai đoạn thứ hai sẽ là “Đấu thầu cạnh tranh” (competitive auction). Trong giai đoạn này, sau khi đã xây dựng xong quy hoạch không gian biển và hạ tầng truyền tải phù hợp, Nhà nước sẽ tổ chức đấu thầu các khu vực cụ thể để triển khai dự án điện gió ngoài khơi. Ở đây, việc lựa chọn nhà đầu tư sẽ dựa trên tiêu chí về giá điện thấp nhất cùng với các điều kiện kỹ thuật phù hợp. Cơ chế đấu thầu cạnh tranh này giúp đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong việc phân bổ nguồn lực, đồng thời góp phần giảm thiểu chi phí cho người tiêu dùng điện.
Áp dụng cả hai giai đoạn này, Việt Nam có thể tận dụng được tối đa tiềm năng của điện gió ngoài khơi, đồng thời đảm bảo được sự cạnh tranh và minh bạch trong quá trình lựa chọn nhà đầu tư. Việc triển khai các dự án điện gió ngoài khơi không chỉ góp phần đa dạng hóa nguồn năng lượng, giảm sự phụ thuộc vào các nguồn năng lượng truyền thống, mà còn giúp Việt Nam đạt được các mục tiêu về phát triển bền vững và bảo vệ môi trường.
World Bank cũng như các tổ chức quốc tế khác đang tích cực hỗ trợ Việt Nam trong việc xây dựng và triển khai các chính sách, lộ trình phát triển điện gió ngoài khơi thông qua các báo cáo, tài liệu và các chương trình hỗ trợ kỹ thuật. Các quốc gia đã thành công trong việc phát triển điện gió ngoài khơi như Denmark và Anh cũng có thể chia sẻ kinh nghiệm và công nghệ để hỗ trợ Việt Nam trong lĩnh vực này.
